Pathian Dawtnak

Thau Internet Ministry Caan Hmannak
March 1, 2009

Nihin Bawipa thawhthan ni dam tein a kan phantertu kan Pathian a min kan thangthat. Kan thinlung timhtuahnak ngei buin Pathian thangthat ti hna usih.

Ra u law BAWIPA cu thangthat usih. Kannih a kan khamhtu Lungpi cu lunglawmhnak in hla in thangthat usih.

Kan zapi ZBC hla 132 “Holh in ka chim kho lo” kan sa hna lai:

Jesush keimah a ka dawt ca
Vailamtahnak kha a huah cang
Keimah tlanh awk ah dawtnak kha
Holh in ka hcim kho lo.

Nolhnak:
Bawi Jesuh dawtnak a vel kha
Ka hmurka in ka chim kho lo
Amah a dawtnak a tam ca’h
Holh in ka chim kho lo.

Keimah ka lu nunter awk ah
Ngaihchiat sifahnak kha a huah
Hling luchin an chinh luchin ah
Sifah ka chim kho lo.

Ka Bawipa hnangamnak ka hmuh
Pathian sinin a ka halpiak
Thisen sung in a ka tlanh cang
Holh in ka chim kho lo.

A ka naih tikah kaa lawm i
Dinhnak tha kha a ka pek ko
Ruahchannak a ka pekmi kha
Holh in ka chim cawk lo.

Nihin thawngtha a kan chimtu cu Pu Sang Uk Lian a si. Caan a kan hmanpiak khawh caah a cungah lawmhnak nganpi kan ngei. Atu cu amah nih caan a hman cang lai:

Tuzing tiang caan ttha a kan petu kan Pathian a min thangtthat si ko seh. Tutan cu Khuami hna sinah tehte khannak bia ka chim lai ka ti lio ah, Bibik sinah Pathian ai phuang i, atu bantuk in thawngttha bia chimnak caan ttha hna ka hmuh khawh caah hin Bibik sin le Pathian sinah lunglawmhnak bia ka van chim hmasa.

Bible ca kan rel hna lai: “Pathian nih hin, amah a dawmi hna caah le amah nih aa tinhmi ningin a kawhmi hna caah cun, zeizong vialte hi a tha lei ah a ser piak ko hna ti kha kan hngalh” (Rom 8:28)

Kan tlangtar duhmi cu: Pathian Dawtnak

Bia hmai tthia ah ka chim cang bang khan kan ngaihchiatnak siseh kan lunglawmhnak siseh khuami hna sin lawng ah chim phuannak kan ngei. Kan hnu January ni 18 ni zingka Sml 8:30 ah khan ruah lopi in motor accident ka tong. Ka motor cu airawk nain keimah tu cu damte in ka um. Mah hi Pathian nih a ka dawtnak cu a si.

Pathian nih khuaruahhar thil a tuahmi pakhat cu hitin asi. Motor Insurance a ka tuah piaktu hi kan Church Chairman pa Van Bawi Ven a si, online in a ka tuahpiak i liability in kan tuah piak, motor khawn den na ton sual ahcun na Insurance nih mi ta tu hi an in liam piak lai i, nangmah ta cu nangmah te in nai liam lai a ti. Cu ti cun kan dai ko. Cu ti cun caan cu a kal lengmang i, atu ruahlo pi in ka van ton taktak tikah cun Insurance ka tuahnak company nih ka motor man zatnak tam in an ka liam piak. Mah cu tangka te cun a dang motor kan kawl tthan i, ToYoTa Yaris 2008, meng 9250 lawng a tlimi motor thar te kan cawk.

February ni 8 ni ah khan Pathian sinah lawmhnak bia kan chim. Cu ni i thawngttha chimtu hi amah kan Church Chiarman pa tthiamtthiam nih caan a hman. Cu lio i a chimmi bia cu hitin a ti: Pathian khuakhan ning cu khuaruahhar cu asi ko. Mah hna chung hi Pathian nih a um pi hna ti hi nizan khan ka fiang. Motor an cawk ka ahhin keimah nih Insurance hi ka tuakpiak mi hna si. Ka tuah lio ahhin Liability lawng in a si i, One Way lawng a si tiin ka ruah. Zei ruangah dah Insurance nih hin Full Coverage in an pek ne hnga ka ti i ka khuaruah a har. Nizan ah khan ka online cun ka chek tthan i Full Coverage a rak si ko. Pathian nih an ca hrang ah thil ttha lei tu ah pei a mer piak ko hna hi ka ti i, an motor tthing te hi a thar in thlen piak a duh hna caah a si lai ka ti cu ceu cun ka lung a hung fiang a ti.

Dawtmi khuami hna, ngaihchiatnak le sunghbaunak kan ton caan zong ah hin Pathian nih hin khat te lei kap in thil ttha lei ah a kan mer piak caan zong a um ko lai. Vanchiatnak kan timi zong hi Pathian nih a kan dawtnak hi a langhter tu hna an rak si deuh tawn. Hi bantuk vanchiatnak le sunghbaunak kan ton caan ko hin micheu cu Pathian lei ah kan thazaang a der. Pumsa in kan zaw. Thlarau lei zong in kan zaw. Pathian bia in thazaang laknak ah hmang hna usih. Mah hi Bible cang te hi thazaang laaknak ah hmang hna usih.

Cu bantuk tthiamtthian cun, a der ngaingai mi kan si caah, Thlarau zong cu kanmah bawmh awk ah khan a ra. Zeiti hin dah thla ka cam awk a si ti hmanh kan hngalh lo ca ah bia in chim khawh lo mi hram ainak in Thlarau nih Pathian cu a kan nawl piak (Rom 8: 26). Thiang Thlarau chimpiaktu kan ngei ti hi philh hna hlah usih. Poipang kan ton sual tik zongah anih sual ruang ah, amah sual ruang ah ti hna hlah u sih. Bible chungah kan hmuhmi cu mitcaw cia in a chuakmi pa kha a zultu hna nih khan,"Mitcaw cia in a chuah tertu hi a ho sualnak dah asi? Amah sualnak maw a si a nu le a pa sualnak dah?" tiah an hal. Jesuh nihcun, "A mitcawtnak hi amah sualnak ruang ah siseh, a nu le a pa sualnak ruang ah siseh a si lo. Pathian tthawnnak cu amah damnak thawng hin a langh nakhnga caah a mit a cawt hi asi” a ti (Johan 9:1-3).

Pathian nih a kan dawtnak hi hmur le kaa in chim cawk ding a si lo. Hla phuahtu nih,

Jesuh dawtnak tuanbia cu keimah zungzal chim ka duh
Keimah lung a lawmh tertu hi tuanbia lawng a si.

A Bia kan chimmi kan dihlak caah Pathian nih thluachuahnak kan pek piak ko seh. Amen.

Thla kan cam lai: Misual a kan dawtu kan Pathian, na kan dawtnak hi hmur le kaa in kan chim kho lo. Atu caan zong ah kan sualnak rel cawk lo he na sinah kan rak in panh. Kan thlacamnak kan theih piak tthan rih ko. Kawlram lei ah kan chungkhat vialte ca ah thla kan cam. An herhmi ti le rawl an hmuh khawh nakhnga an ttuan kawlnak cio ah bawm hna law na thluachuahnak pe tthan rih ko hna. Dam lomi vialte hna zong atu caan theng te ahhin damnak pe hna law na sunparnak a langhter tu si hram ko hna seh. Malaysia lei ah kan khuami hna caah thla kan cam.Ttihphannak hmun ah um hmanh hna selaw nangmah nih na um pi hna ahcun kan hna a ngam ko. An nunnak nangmah kut ah kan in chanh, a ttha bik mi na thluachuaknak pe tthan rih ko hna. Na thawngtha bia ka chimmi zong hi Thau khuami kan dihlak caah thluachuahnak pe law na dawtnak kan tin co ning cio in na sunparnak a langhter tu si hram ko usih. Ngaihchiatnak kan ton caan zong ah thil ttha lei ah na kan sersiam piak tawn bantuk in kan nunnak kan zeizong te nangmah kut cak in lam kan hruai zungzal ko tiah kan sualnak vialte a kan ngaithiamtu na fapa Jesuh Khrih min in thla kan cam, kan Pathian. Amen.

Sang Uk Lian
New Bern

Mi Va Soi Cu Mah Le Mah I Soi A Si

Thau Internet Ministry Caan Hmannak
February 22, 2009

“BAWIPA cu lawm tuah u, zeicahtiah Amah cu a tha. A fekmi a dawtnak cu zungzal in a hmuh. BAWIPA nih a khamhmi vialte hna Amah cu thangthat usih.” (Salm 107:1-2)

Thla kan cam hna lai: Dawtu kan Pathian, na cungah kan i lawm. Nihin kan caan hmanmi hi kan cohlan piak law, thluachuahnak kan pekpiak ko. Misual kan si, kan ngaithiam. Tukforhnak a tei kho tu, zei bantuk dirhmun kan phanh hmanh ah nangmah an bochanmi, zumhtlak tein a nungmi kan si khawh nakhnga lam kan hruai. Pumpak cio nih kan herhmi na theih dih ko. Nangmah nih kan zohkhenh cio ko sawh. Kawlram lei ah kan kaltakmi kan chungkhar hna caah thla kan cam i, nangmah nih zohkhenh cio ko hna. Na fanu hmangin kan theih laimi na thawngtha bia zong hi, kan zapi caah thlua kan chuahpiak ko. Hmailei zong ah atu bantuk caan kan hmuh rih nakhnga, thla kan cam. Kan nunnak hi kanmah ta a si lo, nangmah ta kan si. Nangmah kut chungah kan ap than i, nangmah nih na duhning in lam kan hruai ko tiah kan Bawipa Jesuh Khrih min in thla kan cam. Amen.

Nihin thawngtha a kan chimtu cu u Sun (Sun Par) a si. Caan a kan hmanpiak khawh caah a cungah lawmhnak tampi kan ngei. Atu cu amah nih caan a hmannak a si cang lai:

Caan tha a kan petu kan Pathian cung le Thau khuami dawtnak thinlung he a kan tawlreltu Bibik cung le careltu nan dihlak cungah lunglawmhnak ka ngei ti kha a hmasabik ah ka vun chim duh.

Bible ca kan rel lai:

Matthai 7:1-2
Pathian nih an soi ve hna nak hnga lo, midang kha va soi ve hna hlah u, zeicatiah midang na soi hna ningte khan Pathian nih an soi lai i midang cung i na hman mi tahnak te kha Pathian nih na cungah a hman ve lai.

Tuzing kan relmi cathiang hi tlangcung cawnpiaknak chung i a telmi Bawi Jesuh bia a si. Hi nunzia hi vancung pennak chung i a ummi hna nunzia le an tuah awk rian kha a si i nihin kan Khrihfa sining ah kan minung hawi sinah kan ngeihmi lungput, kan tuahmi thil le kan chimmi bia ning in Pathian nih ceih kan si ve lai ti kha Bawi Jesuh cawnpiaknak nih a langhter mi a si.

Tuzing kan tlangtar ah ka duh mi cu

Mi Va Soi Cu Mah Le Mah I Soi A Si

Minung kan sining ah kan thisen in kan i chuahpi mi ziaza cu midang nih an palh keimah hi ka thiam timi ziaza hi asi. Keimah ruah in ka hei ruahning ah hin Evi le Adam hrinthlak kan si ruang lawng hmanh ah si loin hi zia kan ngeih ruang ah minung kan si tu hi a si rua ti in ka ruah. Fianglak in ka chim thiam ve lo.

1. Mi Pakhat Kan Soi Tikah
Kan soimi nu kan soimi pa a thang kan chiat i lak awktlak lo in kan vun tuah lio ah khin a nung na in a muimi khur chungah kan tlak he khin ai khat bak. A thi cangmi kan pa Rev. James Sang Awi nih cun "Lainawng an si" tiah a tahchunh. Minu/Mipa pakhat khat a nun chung man ngeilo lak in kan vun soi hna le kan vun thangchiat hna khi cu an caah thih he ai khat i a soitu cu lainawng kan si taktak. Tahchunhnak ah vun chim rih ning law, aw mah minute mah mipate khi dah ngai a za ngai tiah a chimtu an um lio ah ka vun i thawh riangmang i anih tham cu hnamngei a si, mifir chung an si, cu bantuk kha bantuk in a tlong a lengmi a si tiah ka vun chim ahcun kha nu kha pa caah cun a nun chung man ngeilo ah ka chiah i nun thahnem lo dirhmun ah ka umter khi a si.

2. Midang Soisel, Midang Chiatnak Hmuh le Chim Nih A Chuahpimi
Keimah tinak le mi nakin ka thiam deuh timi lungput nih a salmi hna an si zungzal i cu bantuk ziaza a ngeimi hmurka in mi thangthatnak bia a chuak kho bal lo. Mi chiatnak le mah thangthatnak bia lawng a chim zungzaltu a si caah mi nih a bia kha biapi in an lak piak ti lo tikah amah le amah man ngeilo dirhmun ah aa chia. Mi soi duhnak hmur le lungput a ngeimi hna hi zeitik hmanh ah a thangcho kho lomi an si tawn caah midang chiatnak chim cu mah caah thancho dawntu ziaza a si.

3. Mi Thangthatnak Kan Chim Khawh Lo Hmanh Ah Mi Soitu Silo Zuam A Hau
Kan biahmaithi ah kan chim cang bantuk in minung nih kan i chuahpi mi ziaza cu i remh a har ngai ko nain kan philh lo dingmi cu midang kan soi hna le kan thangchiat cuahmah lio khi kanmah le kanmah man ngeilo in kan i chiah lio a si. Biadang in kan chim ahcun, mi kan thlak cuahmah lio ahkhin kanmah tu khur chungah kan tla cuahmah ti hi philh lo ding a si. Cu caah cun kan Bawipa Jesuh cawnpiaknak nih a kan theihter thanmi cu mi kan thangthat khawh hna lo ahcun mi chiatnak chim lo ding kha a si ko.

Ka Bia Donghnak Ah
Ka dawtmi ka khuami hna, tuzing kan Thawngtha nih a kan sawm duhmi cu mi kan soi tikah mi lawng kan soi lo i kanmah le kanmah kan i soi a si caah kanmah kan i dawt ah cun mi thangchiatnak chim hi i sum hna usih law, thanchonak a kan dawntu a simi ziaza hi hrial khawh zuam hna usih. Pathian nih a kan soi ve sual nakhnga lo midang chiatnak hmuh zuamtuk loin midang thatnak hmuh khawh tu i zuam cio hna usih.

Ka chim sualmi a um ahcun Pathian le careltu nih ka ngaithiam ulaw a thami a um ahcun Thau khuami caah Pathian nih thluachuah pe ko seh.

Sunte
Washington D.C

Kan donghnak ah ZBC 372 “BAWIPA, Keimah Nunnak Hi Thianter Ko” timi kan sa hna lai:

Bawipa keimah nunnak hi
Thianter ko nangmah caah
Nangmah nih na ka dawt ca
(Ka kut nih na rian tuan seh)2

Ka ke hi Bawipa hmang law
Rianrang le dawh in kal seh
Zungzal hla in ka sak lai
(Ka Siangparhang thangthatnak)2

Nangmah nih ka hmurka hi
Bia tha chimnak ah hmang ko
Ka sui le ngun vialte zong
(Nangmah thangthatnak siseh)2

Ka Pathian kan dawtnak hi
Na ke hram ah ka rak put
Ka nunnak a dihlak in
(Nangmah ta ah siter ko)2

Kan biakmi Khuazing Pathian nih in umpi cio ko hna seh!

Aho Dah Kan Biak Lai? Pathian Biak Kan Timi Cu

THAU INTERNET MINISTRY CAAN HMANNAK
February 15, 2009

Pathian dawtnak thawngin nihin zong ah thawngtha bia i hrawmtinak caan kan hmuh khawh than hi a si. Pathian min kan thangthat!

Thla kan cam lai: Bawipa Pathian, nihin zong ah caan sunglawi na kan pek than caah kan i lawm. Kan sualnak kan ngai thiam law, nangmah duhning in kan nun khawh nakhnga lam kan hruai ko. Ngaihchiatnak a tongmi chungkhar caah thla kan cam. Nangmah nih hnem ko hna. Thong chung i a ummi hna nih tuan ah luatnak an hmuh nakhnga thla kan cam. Atu lio ah riantuan awk aa hmuh lomi hna, a bikin, khuami hna caah thla kan cam. Kan pawngkam ah tukforhnak a tam chin i, teitu kan si peng khawh nakhnga thawnnak kan pe ko. Zei bantuk dirhmun kan phanh hmanh ah, Joshua le a chungkhar bantuk in, nanmah biak kha aa thimmi kan si cio naklai nihin kan i hrawmti dingmi thawngtha bia zong hi thlua kan chuahpiak ko. Hmailei zong ah atu bantuk caan sunglawi kan hmuh peng khawh nakhnga thla kan cam. Kan nunnak hi nangmah ta a si. A thar in na kut cungah kan chiah than i, nangmah nih a tha bik na ti ning in lam kan hruai ko tiah kan Bawipa Jesuh Khrih min in thla kan cam. Amen.

Aho Dah Kan Biak Lai? Pathian Biak Kan Timi Cu

Israelmi cu Izipt ram ah kum tampi sal an sinak in Pathian nih Moses hmangin luatnak a pek hna. Lampi ah harnak tampi an tong. Hnabei dong ngaiin an um caan zong a um. Sihmanhsehlaw, Pathian nih a zohkhenh hna caah kamhmi ram—Kanaan—cu an phan. Moses belte Kanaan ram cu a lang lawngin a cuanh manh. Moses cu Joshua nih a chan. Joshua nih a hruai hna i, Kanaan ram cu an phan. Kanaan ram an phanh tikah, Joshua nih a thih lai ah a miphun cu Shechem timi khua ah a pumh hna i, a hmanung bik an sinah bia a chim. Pathian nih “Nan rak thlawh lomi ram le nan rak sak lomi khua hna kha kan pek hna i khika ah nan um; nan phun lomi mitsurruang le oliv dum theitlai kha nan ei,” (Joshua 24:13) tiah a ti tiin a chimh hna. Cun hitihin a thawh hna:

“Cu caah atu cu BAWIPA kha tih ulaw, amah rian kha lung takte le zumh awk tlakte in tuan tuah u; Tiva khattelei ral le Izipt ram ah nan pupa hna nih an biakmi pathian hna kha hlaw hna ulaw, BAWIPA kha bia tuah u. Cun BAWIPA biak kha nan duh lo a si ahcun nihin ni ahhin nan biak ding cu i thim u. Tiva khattelei ral ram ah nan pupa hna nih an biakmi pathian hna maw, asiloah, an ram nan umnak mi Amor mi hna pathian hna hi dik; sihmanhsehlaw keimah le ka innchungkhar tu nih cun BAWIPA kha kan biak ko lai,” tiah a ti (Joshua 24:14-15).

“Cun mizapi nih cun an leh i, ‘BAWIPA kha pathian dang biaktak awk ah kan hlawt ding naisai a si lo! Zeitintiah BAWIPA kan Pathian cu kanmah le kan pupa hna kha sal taannak inn, Izipt ram in a kan chuahpitu le kan mithmuh ah hmelchunhnak lianngan a tuahtu le kan kalnak kip le kan palmi miphun kip lakah a kan zuahtu kha a si . . . cu caah kannih zong nih kan Pathian a si caah BAWIPA cu kan biak lai,” tiah an ti (Joshua 24:16-18).

Joshua le mizapi nih cun BAWIPA kha kan biak lai tiah an ti. Pathian biak ding kha an i thim. Laimi cu Pathian biak dingah aa thimmi miphun kan si. Nihin ah i hal than belte cu kan hau rua, ka ti. Aho dah kan biak lai? Nihin ni tiang a kan zohkhenhtu Pathian kan biak lai. Zei cah tiah, Amah nakin a thawngmi, Amah nakin a kan dawtu, le Amah nakin ruahchannak a kan pe khotu pathian hi vawlei ah an um lo. Hi vawlei ah kan hmuh khawhmi thilri chawva hi i bochan awk an tha lo. Pakhat cio zong i hal usih law, Pathian ka biak lai, atu zong ah ka biak ko hen cu, kan ti lai tiah ka zumh.

Asi ahcun Pathian biak timi cu zei tuah khi dah a si hnga? Pathian kan biak kan ti tawn tikah zei khi dah kan biak kan timi cu a si? “Biak” kan timi hi Hebruholh cun abad ti a si. A sullam cu “rianh” (serve) tinak a si. A tawinak in kan chim ahcun, Pathian biak timi cu Pathian riantuan tinak a si ko. Pathian biak kan ti tikah a tanglei pali hi an biapi:

Pakhatnak. Pathian thangthatnak hmun biakinn asiloah pumhnak hmun i kal khi Pathian biak cu a si ko. Phundang in kan chim ahcun, biakinn kan kal hi Pathian kan biak a si. Pathian rian kan tuan a si. Cu caah, biakinn kan kal tik paoh ah, pumhnak hmun kan kal tik paohah, Pathian biak ah ka kal ti philh lo ding a si. Laimi nih kan tuah tawn i a tha tuk hringhran tiah ka ruahmi, cun Pathian riantuan zong a simi cu, pakhat le pakhat biakinn kal dingin le pumhnak inn kal dingin kan i sawmmi hi a si. Kan hawinu kan hawipa pumh kan sawm khi Pathian rian kan tuan a si.

Pahnihnak. Pathian sinah thla kan cam, A thangthatnak hla kan sak, thawngtha bia kan i hrawm i, pakhat le pakhat thazaang kan i pekmi hi Pathian biak cu a si. Pumhnak chung kan phanh tikah thla kan cam. Kan lungthli tein kan cam nain Pathian rian kan tuan a si. Zapi he Pathian thangthatnak hla kan sakmi hi Pathian kan biak a si. Thawngtha bia chimtu nih a chimmi tha tein kan ngaih i, hi thawngtha bia chimmi hin zeitin dah thazaang kaa lak lai, Pathian he pehtlaihnak ka ngeih khawh chin lai tiin kan ngaihmi khi Pathian biak a si.

Pathumnak. Pathian thangthatnak hmun kan phanh tikah kan biakinn caah thlawhlawm kan pekmi, cheu hra cheu khat kan pekmi le sifak ngaktah caah kan pekmi hna hi Pathian rian kan tuan an si. Khrihfabu thanchonak le riantuannak ah tiin kan thawhmi vialte hi Pathian kan biak a si. Pathian rian kan tuan a si.

Palinak. Kan hawi caah kan tuahmi paoh hi Pathian kan biak a rak si. Phundang in kan chim ahcun, midang caah thil tha kan tuah tikah Pathian kan biak a si. Jesuh nih pei a ti kha, thong chungah ka um i, nan ka veh, thilpuan ka ngeih lo tikah nan ka pek, a fa bikmi cungah nan tuahmi kha, keimah caah nan tuah a si ko a ti (Matthai 25:35-40). Pathian biak a rak si diam. Kan khua le tlang caah rian kan tuanmi hi, minung caah kan tuahmi men a si lo, Pathian kan biak a si. Pathian rian kan tuan a si.

Pathian na bia maw tiah pakhat le pakhat i hal usih law, aa fah sakmi hmanh kan um kho. Kan biak hen ta, kan ti colh ko lai. Pathian kan biak ko, hmailei zong ah kan biak peng ko lai. Pathian biak kan timi cu Pathian riantuan hi a rak si. Pathian kan biak kan ti i a rian kan tuan lo ahcun kan biak ning kan ruah than a hau hnga. A cunglei ah kan chim bantuk in Pathian biak timi cu 1) Pathian thangthatnak hmun (biakinn) kal, 2) Pathian sinah thlacam, Pathian thangthatnak hlasak, thawngtha bia i hrawm, 3) Pathian riantuannak caah thawhlawm thawh le cheu hra cheu khat pek, le 4) midang caah thil tha tuah hna hi an si ko. Nihin ah Pathian kan biak i, hmailei zong ah Pathian kan biak lai tiin Pathian biak aa thimmi si hna usih.

Kan zapi ZBC 394 “Bawi Khrih le Khrihfabu Caah” timi hi a sullam ruat buin sa ti hna usih:

“Bawi Khrih le Khrihfabu caah,” tiin,
Au cio tuah u, kan siangpahrang min thangthat u
Seino thazaang in tuan kha i tim usih,
Biatak le phung ding ca’h fek in dir usi.

Nolhnak:
Jesuh kan khamh bawi ca le
A thi in a cawkmi
Amah a Khrihfabu caah
Bawipa kan thian ter ko.

“Bawi Khrih le Khrihfabu caah,” tiin
Thlacam in nifa kan vailam i put usih
Thiang Thlarau thawnnak kha i bochan cio in
Kan caan that bik lio ah a rian tuan usih.

“Bawi Khrih le Khrihfabu caah,”
Thazaang fimnak sui le ngun
Kan chawva le kan caan zong
Amah cu a tha bik kan ngeihmi vialte
Kan lungthin tak le dawtnak he pe usih.

“Bawi Khrihfa le Khrihfabu caah” tiin
Porhlawt ruamkainak le mah zawn lawng ruahnak
Kan hlawt tikah kan Bawipa orhlei kam ah
Lunglawm in kan thu cio lai dong ti loin.

Nan zapi kan biakmi Khuazing Pathian nih in umpi cio ko hna seh!

Bibik
Philadelphia

Jonah Pathian, Kan Pathian

February 8, 2009

Zarhkhat chung lam kan hruaitu kan Pathian a min kan thangthat! Kan thinlung timhtuahnak ngei hna usih law, kan Pathian biaknak le thawngtha bia i hrawmtinak chungah lut hna usih.

Kan zapi ZBC 388 kan sa ti lai:

Bawipa Kha Zul Ko
Zei thil paoh tlung hmanh seh
Bawipa kha zul ko
Lam kha mui hmanh sehlaw
Hruaitu kha zul ko
Ral nih an in lem i tih awk nai hmanh seh
Jesuh sin kal ahcun tih awk a um lo

Nolhnak:
Raltha in hmailei ah kal tuah
Na thazaang thar chin ko seh
Nifa in na Khamhtu zul tuah
Amah nih a dongh tiang an hruai lai.

Khua zei na kal hmanh ah
Bawipa kha zul ko.
Muihnak le harnak ah
Lam an hmuhsak lai.
Amah ceunak nih na lam a ceuter lai.
Thetse ram vialte kha a parter dih lai.

Lam ah i din loin
Bawipa kha zul ko.
An fialmi rian paoh cu
Khulrang in tuah ko.
An fial tikah tho law hmailei ah kal tuah.
Jesuh he kal ahcun na tlau kho lai lo.

Thla kan cam lai: A kan dawtu Pathian, nihin zong ah thawngtha bia ruahti dingin caan na kan pek than i kan i lawm. Na min kan in thangthat. Kan sualnak kan ngaithiam law, kan sining tein kan cohlang ko. Nihin kan vawlei ah harnak phunphun kan tong. Mi tampi cu eidin awk ngei loin an um. Ral lak ah ka thi lai maw, ka nung lai dah tiah an um hna. Maw Pathian, an caah thla kan cam. Nangmah nih zohkhenh ko hna. Kannih Thau khuami zong michambau, santlai lo kan si nain, na kan zohkhenh i, nihin ni tiang mualpho lo tein kan um caah kan i lawm. Malaysia i a ummi hna caah thla kan cam. Nangmah nih umpi hna law, lamhruai ko hna. Ramkip ah kan phan hna. Nihin ni ah rian aa hmuh kho rih lo zong kan um. Riantuannak in phuah kan si sual lai tiin a thin aa domhmi kan tam. Maw Pathian, nangmah nih kan tanpi rih ko sawh. A dam lomi ca zong ah thla kan cam i, nangmah nih damnak zaangfah ko hna. A bikin, nai ah Nancy pi le Van Duh Sang pu nih a kan liam tak tikah kan ngaih a chia. Nangmah nih taantakmi chungkhar hna hnem hna law, an thilrit zaanter ko. Kawlram ah a ummi kan chungkhat sahlawh rualchan an zapi in nangmah nih zohkhenh hna law, kanmah bantuk in eidin khim an i hmuh cio khawh nakhnga thla kan cam. Thau khua kum 200 tlinnak puai zong tuah kan i tim. Tlam a tlin khawh nakhnga nangmah nih kan telpi ko. Nangmah duhning in tuahmi puai siter ko. Khuami vialte nih kan nunnak ah nangmah duhnak kha a ngan bik i kan chiah cio naklai lam kan hruai, kan cawnpiak ko. Hmailei zongah atu bantuk caan sunglawi kan hmuh peng naklai kan zaangfah ko. Na kan dawt caah kan i lawm, kan Bawipa Jesuh Khrih min in thla kan cam, kan Pathian. Amen.

Jonah Pathian, Kan Pathian

Nihin kan zapi ruahti dingin chim ka duhmi cu Jonah nih a biakmi Pathian kong a si. Jonah nih a rak biakmi Pathian hi nihin ah kan biakmi Pathian a si. Cu caah, kan biakmi Pathian hi zei bantuk Pathian dah a si ti hi ruah ti hna dingin chim ka duh.

Pakhatnak: Zaam tak khawh lomi Pathian a si. Jonah cu Pathian nih Assyria khualipi a simi Nineveh khua ah kal a fial. Sihmanhsehlaw, Jonah nih cun Pathian nih a fialmi kha tuah a duh lo. Pathian hi ka zaam tak khawh rua lai tiah a ruah i, Nineveh lei kal loin Tarshish lei tu ah a kal. Pathian hi Jerusalem Biakinn lawngah asiloah Judah ram lawngah a um tiah a rak ruah. “BAWIPA nih a phak khawh lo nak Tarshish khua ah khan . . . ka kal lai” tiah a ruah (1:3). A palh cikcek. Pathian cu zaamtak awk a tha lo ti a rak hngal lo, mi fanau pa.

Pathian nih tilet a thawhter ciammam i, aa citmi tilawng cu pil aa zal. A tawinak in kan chim ahcun, camcawh fung an zuh tikah amah nih a zuh bak ko. Amah ruangah a si ti kha a hngalh caah “Ka tlai u law ka hlonh ulaw, rili cu a dai ko lai. Hi thlichia nih an cil hna hi keimah ruangah a si ti kha ka hngalh” tiah lawng chungah a um vemi pawl cu a ti hna. Rili chungah an paih i, tilet cu a dai.

Pathian hi biakinn lawngah a um in kan ruah theo. Biakinn leng kan chuah cun kan duh paoh kan tuah, Pathian nih a kan hmu rua lai lo tiin kan ruah sual tawn. Nain, a rak si lo. Pathian nih cun a kan hmuh ko. Pathian sinin zei hmanh thuh khawh a si lo. Salm 139 nih cun Pathian nih kan ruahmi vialte a hngalh dik, khoika hmun kan phanh hmanh ah Pathian cu a rak um ko ti kha fiang tein a chim. Pathian cu zaam tak khawh a si lo.

Pahnihnak: Zeizong vialte sertu, nawlngeitu Pathian a si. Thlichia le tilet a thawh tikah Jonah aa citmi lawng chung ummi nih an pathian sinah thla an cam cio nain san a tlai lo. A hnu bikah vanchiatnak kan tonmi hi aho ruangah dah a si hnga an ti i, camcawh fung an zuk. Jonah nih a zuh. Cu tikah annih nih Jonah cu zei rian tuan dah na si, khuazei in dah na rat, khuazei rammi dah na si, zei miphun dah na si tiah an hal. Jonah nih, “Keimah cu Hebru mi ka si, BAWIPA, vancung Pathian, rili le vawlei a sertu a biami ka si” (1:9) tiah a leh hna.

Jonah nih a biakmi Pathian cu vancung Pathian, rili le vawlei a sertu a si a ti. Jonah cu rili ah an thlak tikah tilet a dai. Jonah sinah aa phuangmi Pathian cu thlichia kha a hranter i a daihter khotu Pathian a si. Rili chung a phanh tikah nga paw chungah Pathian nih a phanhter. Nga paw chungin Jonah nih thla a cam. A thlacamnak ah Pathian kong cu hitihin a chim: “Bawipa, ka Pathian, a thukmi hmun chung khan nangmah nih na ka chuah” (2:6) le “teinak cu BAWIPA ta a si” (2:9) tiin.

Minung nih a donghnak tiangin nawlngeihnak kan ngei tiah kan ruah tawn. Nain, a rak si lo. Kan nunnak a ngeitu le, a donghnak bik tiangin bia a ngeitu cu a kan sertu Pathian a rak si. Phungthlukbia 16:1 ahcun “Minung nih khua cu an khaan ko lai, sihmanhsehlaw a donghnak bia a ngeitu cu Pathian a si” a ti.

Pathumnak: Zaangfah a hmangmi Pathian a si. Jonah cu ngapi nih ti leng ah a chak tikah Pathian nih a fial than i, al ti loin Nineveh khua ahcun a kal. Jonah nih vawleicung phungchim ah a tawi bikmi le hmual a ngei bikmi a chim. A chimmi cu: “Hi hnu ni sawm li chungah Nineveh hi a rawk lai!” ti a si (3:4). Nineveh khuami vialte nih Pathian bia an zumh (3:5).

Jonah chimmi an theih tikah Niveneh khuami cu an sualnak an i ngaichih i, Pathian sinah thla an cam. “Pathian nih an tuahmi kha a hmuh i an ziaza thalo an hlawt kha a hmuh tikah aa ngaihchih i an cungah ka tlunter lai a timi thatlonak kha a tlunter than lo” (3:10). Cu tikah Jonah a thin a hung. A rak ruahning in a si ti lo. Nineveh khua cu Pathian nih a hrawh lai tiah a ruah nain Pathian nih hrawh a tim ti lo.

Thinhung ngaiin Jonah nih Pathian cu hitihin a thawh: “Maw BAWIPA, ka ram chung i ka um liote khan, mah hite hi pei na tuah te theu lai tiah ka rak phanmi kha a si cu; cu caah cun pei Tarshish khua lei i ka rak zaam kha a si cu! Nangmah cu vei a ngei i, zaangfah a hmang i thin a fual i, lung a sau i, chiatnak ka tlunter lai na timi kha tlunter than lo awk ah a lung a thleng than tawnmi Pathian na si kha ka hngalh. Cucaah cun atu cu ka that ko. Ka caah hin nun nakin thih a tha deuh” tiah a ti (4:2-3). Khrihfa lakah Jonah bantuk kan tam ngai. Kanmah ruahning le zumhning in a zum ve lomi cu Hell tla dingin le Pathian zaangfahnak a co lo dingin kan ruah tawn hna. Nain, cucu kan palhnak a si tawn. Pathian cu aho hmanh theidan a hmang lomi, zaangfahnak a ngeimi Pathian a si.

Jonah nih cun, cu bu zong ahcun Pathian nih Nineveh khua cu a hrawh ko lai tiah a ruah rih i, khualeng ah a chuak i Nineveh khua ah zei dah a tlung lai tiah a cuanh. Pathian nih umruang pakhat in thladem a pek i, aa lawm ngai. Nain, a thaizing ah Pathian nih umruang cu a caarter than tikah Jonah cu a thinhung tuk i Pathian cu “Ka caah hin nun nakin thih a tha deuh” (4:8) tiah a ti. Pathian nih a thawh i, “Umruang kong ahkhan cu ti lawmmam cun maw na thin a hun ko? . . . hi umruang kong ahhin na tuahmi thil zeihmanh a um lo, nangmah nih na khohter mi a si fawn lo. Sihmanhsehlaw na lung a fak. Cu caah, hi Nineveh khua, a chung i keh le orh hmanh a hngal rih lomi ngakchia thong za khat le thong kul an umnak le satil rel cawk lo an umnak hi, zaangfah loin ka um awk a si hnga maw?” tiah a ti (4:9-11).

Nihin ah kan biakmi Pathian hi Jonah sinah a rak i phuangmi Pathian kha a si ko. Jonah nih Pathian a sining kha fiang ngaiin a langhter. Pathian cu 1) zaam tak awk a tha lomi Pathian, 2) zeizong vialte sertu le zeizong vialte cungah nawlngeitu Pathian, le 3) zaangfahnak a ngeimi Pathian a si.

Khrihfami nih kan Pathian hi zei bantuk Pathian a si tihi kan theih fian ngai a hau. Kan duh paoh in kan zaam tak khawhmi a si lo tihi kan philh lo ding le, zei thil kan tuah paoh ah a kan hmuh tihi kan philh lo awk a si. Kan Pathian hi zeizong vialte a ser i, zeizong vialte cungah nawlngeitu a si. Kan Pathian hi kan sualnak a kan ngaithiamtu, ngaihchihnak he kan fuh tikah lunglawm tein a kan cohlangtu, zaangfahnak a ngeimi Pathian a si. Cucu philh hna hlah usih.

Pathian nih kan zapi caah thluachuah kan pek piak ko seh! Amen.

Kaa lawm.

Bibik
Philadelphia

Bawipa I Bochan Hna Usih

February 1, 2009

"BAWIPA cu thangthat ko uh! BAWIPA sinah lawmhnak bia chim tuah uh, zei cah tiah Amah cu mi tha a si. A dawtnak cu a hmun. Aho nih dah thil lianngan a tuahmi vialte cu a chim cawk lai? Aho nih dah zaa lakin a thangthat khawh lai?” (Salm 106:1-2).

Pathian nih a kan dawt i, nihin zong ah thawngtha bia i ruahti than dingin caan a kan pek than. Pathian min kan thangthat!

Kan zapi ZBC 192 sa ti hna usih:

Fek Tein Dir U Sih
Khrihfa ral kapmi hna Bawi Jesuh bochan in
Thawngthabia a thiang bik au pi cio uh
Raldohnak le ngaihchiatnak rili bang lian ko hmanhseh
Jesuh thawngin ho dah a kan tei hnga.

Nolhnak:
Fek tein dir usih
Teinak thiang kal chin lengmang usih
Bawibik ral kap tha kan si bia a kan kam bantuk in
Teinak sui luchin kan hmuh cio lai.

Jesuh Khrih bochan in rulhreu ral do usih
Nan ngunnam hler ulaw hmai ah kal u
Bawi Jesuh nih nan hmai ah ka dir zungzal lai a ti
A biakam bantuk in kan tei theo lai.

Vawlei ngaihchiatnak le sifah kan lonh tikah
Vancung khua ah kan hawi dawtmi hna he
Dong loin Pathian thangthatnak hla kan sa zungzal lai
Ngaihchiat sifah retheih um ti lai lo.

Cathiang kan rel hna lai:

Salm 20:7-8 “Mi a cheu nih an raltuknak rangleng kha an i bochan i a cheu nih an rangtum kha an i bochan hna; sihmanhsehlaw kannih cu BAWIPA kan Pathian thawnnak kha kan i bochan. Annih cu an ril lai i an tlu lai, sihmanhsehlaw kannih cu kan tho lai i fekte in kan dir lai.

Filipi 4:12-13 “Herhbau in um kha zeidah a lawh ti ka hngalh, cun a hlei a hluat in ngeih kha zeidah a lawh ti zong kha ka hngalh. Cu caah, khua zei ka hmanh ah, zei tik caan paoh ah, ka paw a khim ah siseh, ka rawl a tam ah siseh, tam tuk ka ngeih ah siseh, tawm tuk ka ngeih ah siseh, hnangam te in um kha ka thiam cang. Khrih nih thawnnak a ka pekmi thawngin zei thil hmanh hung chuak hna sehlaw ka ton khawh ko hna.

Bawipa I Bochan Hna Usih

President Obama thimnak i aa cuh lio, cun thim a vun si ka hrawngah mi cheu khat nih cun IN OBAMA WE TRUST tiah an tial. US tuanbia kan zoh tikah an phaisa IN GOD WE TRUST tiah an tial i, cucu Khrihfami nih kan uar ngaimi a si. Pathian kan i bochan an timi nih thluachuah a donter hna, kan ti. Nain, mi tampi nih Pathian bochan loin minung an i bochan. Pathian hmunhma an pe ti lo. Minung bochan hi a palh hrim lo, Pathian kha kan i bochan bikmi a si chung paoh cu.

Salm catialtu nih cun Pathian aa bochanmi le anmah thawnnak aa bochanmi hna an i dannak kha fiang tein a langhter. Anmah thawnnak aa bochanmi cu, harnak an ton tikah an tlu, an ril. Nain, Pathian aa bochanmi cu fektein an dir kho ti a si. Pathian kan i bochan ahcun fek tein kan dir kho ve lai, harnak kan ton hmanh ah.

US ka rat lai ah, Kawlram US Embassy ah visa ka sok. Ka kal lai ah, kan upa Saya pakhat nih thla a ka campiak. Nain, visa ka hmu lo. Kan hawipa pakhat nih a timi cu, nangmah nih thla na campiak caah a hmu lo. Na thinlung tak in na campiak lo caah a si lai tiah, a rak capo. Cu kan upa cu a lungtha lo tuk. Amah ka timi cu, Pathian sinah thla na ka campiak i, atu ah visa ka ngah lo nain, inkhawhnak pei ka ngeih hi, Pathian nih inkhawhnak tu a ka pek, tiah ka ti. Pathian kha bochan in thla kan cam tikah kan cammi kan hmuh lo hmanh ah, i lungsi khawh nak, inkhawhnak thazaang a kan pek. Cu nih cun fek tein a kan dir ter.

Nain, Pathian aa bochan lomi caah cun, harnak ton tikah tlukrilhnak a si colh. Kan hnulei ah BBC news ah ka relmi cu German mirum taktakmi (millionaire) hi nai vawleicung sipuazi a tlak ruangah, sunghnak nganpi a tong i, a celh lo i, amah le amah aa that (suicide). Inkhawhnak thazaang a ngei lo, harnak a ton dikah. A dang, mah bantuk cu a tampi rih, vawleicung tuanbia ah.

Paul nih cun Filipi Khrihfabu sinah ca a kuat hna tikah “Khrih nih thawnnak a ka pekmi thawngin zei thil hmanh hung chuak hna sehlaw ka ton khawh ko hna” tiah a ti. Hihi Pathian aa bochan caah a si. Pathian aa bochan caah Pathian nih thawnnak a pek i, cu thawnnak thawng cun zei thil a ton hmanh ah, harnak a si zong ah, lawmhnak a si zong ah, a ton zia a thiam. Filipi Khrihfabu sinah ca a tial tikah amah cu thonginn chungah a um lio a si. Harnak a ton lio caan ah a tialmi a si. Paul nih Pathian i bochan hlah sehlaw, inkhawhnak a ngei hnga lo. Pathian aa bochan caah, Pathian nih thawnnak a pek i, midang thazaang pe khotu dirhmun tiang a phanhter.

Hi vawleicung a si caah, kan lungretheih caan a um lai, kan lunglawmh caan a um lai, kan hlawhtlin caan a um lai, kan hlawhtlin lo caan a um lai. Paul nih thonginn chungin Filipi Khrihbu cu ca a kuat hna i, a timi hna cu: zei bantuk caan hmanh ah a nunzia ka thiam cang ee, Khrih nih a ka pekmi (minung pekmi a ti lo) thawnnak thawngin zei thil paoh ka ton ngam, ka ton khawh ko, a ti.

Salm catialtu nih Pathian aa bochanmi cu fek tein an dir kho a timi le Paul nih Pathian pekmi thawnnak thawngin zei thil hmanh ka ton khawh ko, a timi hi pumpak cio nih a thar in thazaang i lak hna usih. Bawipa kan i bochan chung paoh cu fek tein kan dir kho peng lai. Hla phuah thiamtu nih cun, Raldohnak le ngaihchiatnak rili bang lian ko hmanhseh Jesuh thawngin ho dah a kan tei hnga. . . . Teinak luchin kan hmuh cio lai, a ti bantuk in Pathian kan i bochannak thawngin vawlei ah teinak kan hmuh pinah vancung ram zong kan co te lai. Cucu philh hna hlah usih.

Kan zapi caah Pathian nih thluachuahnak kan pek piak ko seh!

Thla kan cam lai: Kan Pathian, nangmah an bochanmi na fale kan si nakhnga, kan i ruahtimi thawngtha bia hi thlua kan chuah piak ko. Misual kan si i, kan sualnak kan ngaithiam law, nangmah bochan in hmailei ah kar a hlang khomi kan si cio naklai, nangmah nih kan zohkhenh cio ko. Kanmah le tawk cio in na thluachuah kan pe rih ko sawh. Midang ca tiang hmanh in a tha hnem kho tu dirhmun ah kan chia rih ko. Na thluachuahnak zong a relzia a thiammi, nangmah thawngin nihin tiang hi dirhmun ah kan um kho ti a thei pengmi na fale kan si nakhnga theihhngalhnak kan pe ko. Kan umnak cio ah damnak kan pe law, kan riantuanmi cio ah hlawhtlinnak kan pe ko. Atu lio ah rian aa hmuh rih lomi kan unau caah thla kan cam. Tuan ah riantuan awk hmuhter ko sawh hna. Kum 2010 ah kan khua kum 200 tlinnak zong tuah kan i tim i, nangmah nih tlam na tlinter ding zong ah thla kan cam. Na kan dawt caah kan i lawm tuk. Hmailei zong ah nangmah lila nih lam kan hruai rih ko tiah, kan Bawipa Jesuh Khrih min in thla kan cam, kan Pathian. Amen.

Zungzal nunnak hmuh awkah zeidah ka tuah ve lai?

January 25, 2009

Pathian nih a kan dawt i, nihin zong ah thawngtha bia i ruahtinak caan kan hmuh than. Pathian min thangthat si ko seh! Nitin kan nunnak ah kan ruah setset ahcun Pathian thluachuahnak kan donmi hi a tam tuk hringhran. Ngandamnak a kan pekmi hmanh hi a sunglawi tukmi a si cang. Pathian sinah lunglawmhnak chim hi ba hna hlah usih!

Thla kan cam lai: Dawtu Pathian, kan nunnak ah thil tha tampi na kan tuahpiak caah kan i lawm. Na min kan in thangthat. Nangmah tihzah ding tlukin kan in tihzah le thangthat khawh lomi cungah kan ngaithiam. Na duh lomi thil a kaltak khomi le, na duhmi thil a tuah khotu kan siter ko. Nihin ah thong chungah a um rihmi kan khuami siseh, Laimi dangdang caah thla kan cam. Tuan ah luatnak hmuhter sawh ko hna. Damlonak nih a temtawnmi hna nih tuan ah damnak an hmuhthannak hnga zong thla kan cam. Ramkip kan phanh tikah, harnak le hnabeidonghnak kan ton caan a um. Thazaang kan pe law, teitu kan siter ko. Fimnak a cawngmi kan fale kan naule caah thla kan cam. Hawi nak hmanhin an thiam i, mithmai tha a hmumi an si nakhnga thla kan cam. Kan vawlei sipuazi a tlak caah mi tampi cu hnabei dongin an um lio caan a si. Khuami vialte, kanmah le zawn cio in, riantuan awk kan i hmuh i, pawcawmnak khim in na thluachuah kan don rih nak hnga, cu pinah midang ca tiangin santlaimi kan si nakhnga nangmah nih kan umpi law, kan tanpi rih ko. Na kan dawt tuk caah kan i lawm. Nihin ah na fapa hmangin kan theih dingmi na thawngtha bia zong kan zapi caah thazaang thar a kan petu, na duhnak fiang chin in a kan hngalhter tu, a kan tuahter tu ah thlua kan chuahpiak ko. Hmailei zongah atu bantuk caan sunglawi kan hmuh peng khawh nakhnga kan Bawipa Jesuh Khrih min in thla kan cam, kan Pathian. Amen.

Kan zapi in ZBC hla 215 hi sa hna usih:

Bawipa Auhnak
Bawipa nih a facang lo chungah
Riantuan awk a kan auh
Facang zuntu kha an tlawm caah
An caan kha a luan cang

Lunglawm in Bawipa thawng in chuak tuah
Dawtnak velngeihnak he
Khamhnak laksawng thenh awk tha bik kha
Mi vialte hngalhter hna

Sifakmi hna kha lawmhnak chungah
Zaangfah rawl danghnak ah
Bawipa nunnak zungzal co awk ah
Annih cu run hruai hna

Atu thawk in tuan hram thawk cang tuah
A ceu a dih zau lai
A donghnak caan kha a tlun tikah
Kan tuan kho ti lai lo.

Nihin thawngtha a kan chimtu cu Pu Tha Lian Cung (Khamh Lian pa) a si. Caan kan thiah tikah lunglawm tein a kan cohlan i, nihin ah tlamtling tein caan a kan hmanpiak khawh caah a cungah lawmhnak nganpi kan ngei. Atu cu amah nih caan a hman cang lai:

Biahmaitthi le Lunglawmhnak
A hmasa bik ah Thau Internet Ministry (TIM) i a kan hruaitu Bibik cungah lunglawmhnak tampi ka ngei. Pu Ram Lian Thang nih Chrismas a kan tuahpiak ah khan Bibik he cun kan i chawn i ka hei sawm ve. Amah zong nih lungtho tein ka ra ko lai tiah a ka ti i cucun biadang saupi kan i ruah. A donghnak ah TIM ah thawngtha bia na kan chim ve te lai a ka tita i asi ko cuh! kan i zuam te ko lai ka rak ti. Atu a taktak ah keimah kung ah tlung cang kaw, chimding zeihmanh ka thei than lo. Ka buai ngai. Asina tein Bible ca te tal cu ka si khawh tawk in rel ka van i zuam ve ko lai. Caan a ka petu Bibik cungah tampi kai lawm.

Bible ca rel hna usih!
Jesuh cu khual tlawn ah aa thawh than i cu lioah mipa pakhat a hung tli i a hmaiah a khuk aa bil i, "Saya, nangmah cu mitha na si. Zungzal nunnak hmuh awkah zeidah ka tuah lai?" tiah a hal. (Marka 10:17)

Mah ka hin ka zapi tein i ruah ti dingah tlangtar ka duh mi cu,

Zungzal nunnak hmuh awkah zeidah ka tuah ve lai?

1991 sianginn kharpi lio ah khan Mizo ram ah hlawhfat ah ka rak kal bal ve. Tlanval van i timh ka te khi sikaw thilduh fenh-aih i zalhnak le pocket money caah ti phun khin ka rak kal nak a si. Thla hnih lawng in ka um lai i sianginn kai ah ka tlung colh lai ka rak ti. Thlahlawh a kan pek khawh lo caah mah duh in um awk a tha ti lo. Thla thum ka um i ka hlawhmi ka hal hna cu pek a kan duh rih lo, ttuan rih ko uh! Hmai thla ah kan pek te hna lai a kan ti. Sianginn kai nih le a za fawn cang. Um awk a that ti lo caah ka taklawng in ka rak tlung. Thilduh fenh-aih zalhnak ah ti na lakah ka thil ngeihmi vialte cu mah cu ka cun ka va hlonh dih i a thar in ka nu/pa nih an ka zalh piak than. Sianginn cu ka van kai i ka pa nih "Kawicung, ca fakpi in i zuam law tang 10 na awn ah cun college hna na kai lai i Yangon hna na hmuh te lai cuh" a rak ka ti. Mah lio i ka pa bia kha a thar in ka van ruahthan tikah chungkhar harsat ruang zong ah ai tel ve nain Laimi dirhmun zong kha a rak i tel pah ve. Chim duhmi cu Laimi kan si a rak fak tuk tinak a si ko.

Laimi kan sifak tuk ruangah Mizoram kan kal. Phakanh, Maisuu kan kal hna i a hnu ah Malaysia hna kan kal hna. Malaysia ah cun tangka a kawl kho mi nih cun tampi an hmuh i innlo thatha an sak i chungkhat sahlawh zong nuam tein a chia mi zong tampi an um. Cuticun Malaysia cu mi tampi nih van fuh cio a si nain Lairam a sifah a zual. Aruang cu Malaysia i hmuhmi tangka nih thilman a kaiter i a kal kho ve lo mi chungkhar caah cun paamnak a phurhter. Cu hnu ah Pathian dawtnak thawngin USA, Norway, Denmark, Canada, Germany, Australia ti bantuk in a kenkip ah kal a hong si. A si na tein Lairam (Thau khua) a sifak chin lengmang ve hoi ti asi hawi! Zei ruangah dah a si hnga?

Luka thawngtha 13:6-9 ah khan Jesuh nih a thei a tlai lomi theipikung bianabia a chimmi kan hmuh. Aa thawh i, "Mipa pakhat nih a dum chungah theipi pakhat a cin. A tlai maw tlai lo ti a va zoh tikah zeihmanh a rak tlai lo. Cucaah dum zohkhenhtupa kha a thawh i, Zohhmanh, kumthum chung theipikung hi a tlai maw tlai lo, tiah ka ra lengmang i a tlai zeihmanh ka hmu rih lo. Cucaah hau ko. Zeicah hen vawlei dah tu kha a ei lengmang lai?' tiah a ti. Sihmanhsehlaw dum cawngtu nih khan a leh i, "Bawipa, hi kum khatte hi cu zuah ko rih, a velchum in ka cawh lai i non ka toih lai. Cun kum voi ah a tlai ah cun a tha ko, a tlai lo le na hauter te ko lai,' a ti," tiah a ti. Hi ka Bible nih theipikung a chim duhmi hi nangmah le keimah kan si.

Kan kaltak cangmi 2008 kha van cuan ta hna usih! Na pawngkam ah thih/lohnak a tongmi pa zeizat dah an um? Kawlram ah a cangmi cyclone ruang ah minung pa zeizat dah thanmual an liam? USA ah harricane thlichia le tilet ruang ah innlo zeizat remruam dah a rawk i minung zeizat dah an thi? Malaysia kalnak lampi le ti lakah tinbaw in minung zeizat dah an thi? Raltuk nak ral ram, Iraq, Afganistan, Isreal, Gaza ti bantuk ah kuanhma in le bomb in minung pa zeizat dah an thi hnga? Mah vialte thihlohnak hi an sual ruang ah a si lo. Mah chung hin hngakchia zong an i tel i upa, tar zong an i tel ko. Zumtu zong an um i zumlotu zong an um ve hoi ko. Hi vulei kan nun chung cu mah bantuk harsatnak le thihlohnak hi kan tong lengmang ko lai. Nihin ni ah nang le kei dam tein 2009 hna kan phak khawhmi hi kanmah fimnak, thiamnak, theihnak, hngalhnak, thiltikhawhnak zei hmanh ai tel lo. "ZUAH RIH MI, ZOHTHAN TE DING " kan si caah a si. Dum ngeitu a dum zei tikah a rat i, a tlai a rak zoh than lai hngalh a si lo.

Nihin ah khuami ramdang ah a phanmi kan tam ngai cang hna. Hihi kanmah thiltikhawhnak zeihmanh a rak i tel lo. Pathian nih a kan dawt caah asi. Kan umnak khua le ram cio ah rianttha kan ttuan lo le tangka tampi kan va ngeih lo zongah Laitlang i a tthudir mi (khuami) he hna van i epchun ahcun "MIRUM" kan si ko. Kanmah le kanmah mirum kan i ti lo hmanhah Laitlang i a ummi (khuami) nih cun mirum hmuh in a kan hmuh thiamthiam ko. Hihi phorhlawtnak ah hmang loin Pathian sinah lawmnak tu chim peng ding kan si.

Kan Bible ah kan rel cang bantuk in mirum tlangval pa nih kan Bawipa Jesuh Khrih kha "Zungzal nunnak hmuh awkah zeidah ka tuah lai?" tiah a hal bantuk khan Nang le Kei nih teh kan hal ngam ve hnga maw? Kan challenge ngam ve hnga maw? Mirum tlangval pa zong nih nawlbia kha ka zulh dih cang a ti ko nain a za rih loh. A ngeihmi thil vialte zuar i misifakmi hna va bawmh dingah a fial chap rih! Kei cu ZUU ka ding loh, KUAK ka zuu loh, Nu lei zongah ka sual loh, ka fel ko. Kai pum peng ko i thawhlawm le cheuhra cheukhat zong ka chiah ko tiah teh a za hnga maw? Hihi kan zatter sual asi ahcun Pathian nih Pu Van Luai Zathang le Dr. C. Duh Kam nih an aupi lengmang mi "Lairam thanchonak bu, Vailamtlang thanchonak bu, Thau thanchonak bu" hi teh, a kan ti sual ve hnga maw?

Biakam Hlun cauk chungah profet Jeremiah nih Jerusalem a rawk lainak kong, a mi hna a chimh lengmang ko hna nain an ngaih duh lo caah Nebukhadnezzer siangpahrang nih a tuk i Babylon sal ah an tannak kan hmuh. Judahmi hna tuanbia kan zoh tik zongah sal an tannak le an ram a rawh tawnnak a ruang cu hruaitu hna le hruaimi hna nih Pathian duhning in an umlo caah le Pathian an hlawt caah a si ko. Nihin ah Pathian dawtnak thawng in Thau khua in mifim, cathiam sang, hruaitu tha tampi kan ngeih hna. Hi kan ngeihmi hna kan pale pawl an bia zong hi kan ngaih awk a si. Anmah nih a tha an timi lungrual tein kan tuah a si ah cun Thau khua thanchonak ah le a dangdang zongah thiltha tampi kan tuah khawh ko lai. Cucu Pathian nih a kan duhpiakmi zong a si.

Pathian nih Nunnak, Damnak, Rumnak zong a kan pek i caan tawite kan nun chungah mirum tlangval pa bantuk in, "Zungzal nunnak hmuh awkah zei thil tha dah ka tuah ve lai?" tihi nifatin Pathian sinah kan thlacamnak sisehlaw Pathian lila nih kan thlacamnak a kan leh than ko lai.

*** Mah hihi keimah santlailo cem nih Thau Internet Ministry ah a chim ngam ding zong ka si lo nain Columbus kan Khrihfabu ah ka chim ve ding a si caah ka van tenh ve i a si. Ka palhnak a tampi lai i a ruahzia ka thiam uh, tiah zaangfah kan nawl hna.

Kawitha
Columbus

Pathian Sinah Lomhnak Chim Hna Usih

Thau Internet Ministry Caan Hmannak
January 18, 2009

Pathian kan sinah a um ko. Zei bantuk thil kan ton hmanh ah kan sinah Pathian a um. Kan Pathian hi thangthat awk tlak, zungzal a nungmi Pathian a si. Cucu nihin thawngtha i hrawmtinak caan kan hmuh thanmi nih fiang tein a langhter. Kan thinlung timhtuahnak le thlacamnak ngei buin thawngtha bia i hrawmtinak ah lut hna usih tiah kan sawm hna.

Thla kan cam lai: Nihin tiang a kan zohkhenhtu, a kan dawtu Pathian, na cungah kan i lawm. Kan sualpalhnak kan ngaithiam ko tiah kan in nawl. Nanmah an lawmhter tu na fale kan si khawh nakhnga thinlung thar kan pe. Kan nunnak uktu dingah nangmah a thar in kan in sawm. Nangmah nih 2009 chung ah kan kalpi rih law, kan zohkhenh rih ko. Kan herhmi aa dang cio. Kan herhning hoih cio in thluachuahnak kan pe ko ti zong thla kan cam. Dr. Hai Vung Lian te chung rosung laksawng fapa te na pek than hna caah kan i lawm. Hanna nu zong dam tein le tluang tein nau na ngeihter caah kan i lawm. Fapa te Elijah Vel Nei Lian hi nangmah nih lunun ngandamnak le thluachuahnak pe ko tiah thla kan cam. Nihin na fanu hmangin kan theih dingmi na thawngtha bia zong, kan zapi caah thazaang thar a kan petu ah canter ko, thlua kan chuahpiak ko. Kan nunnak kan caan kan sining vialte nanmah sinah kan ap i, na duh bangin lam kan hruai ko tiah, kan Bawipa Jesuh Khrih min in thla kan cam. Amen.

Kan zapi ZBC hla No. 132 kan sa hna lai. A si khomi nih cun nan aw chuah bakin rak sa ko ulaw ti zong sawm kan duh hna.

Holh In Ka Chim Kho Lo
Jesuh Keimah a ka dawt ca
Vailamtahnak kha a huah cang
Keimah tlanh awkah dawtnak kha
Holh in ka chim kho lo.

Nolhnak:
Bawi Jesuh dawtnak a vel kha
Ka hmurka in ka chim kho lo
Amah a dawtnak a tam ca’h
Holh in ka chim kho lo.

Keimah ka lu nunter awkah
Ngaihchiat sifahnak kha a huah
Hling luchin an chinh luchin ah
Sifah ka chim kho lo.

Ka Bawipa hnangamnak ka hmuh
Pathian sinin a ka halpiak
Thisen sung in a ka tlanh cang
Holh in ka chim kho lo.

A ka naih tikah kaa lawm i
Dinhnak tha kha a ka pek ko
Ruahchannak a ka pekmi kha
Holh in ka chim cawk lo.

Nihin thawngtha a kan chimtu cu Pi Mah Cin (Sangpui nu) a si. Caan kan thiah tikah lunglawm tein a kan cohlan pinah nihin ah caan zong a kan hmanpiak tikah kan i lawm hringhran. Atu cu ka nu Sangpui nu nih caan a hmannak a si cang lai:

Pathian Sinah Lomhnak Chim Hna U Sih
( Salm 50:23)

Biaihmaithi: Kanmah thil ti khawhnak le thatnak ruangah si loin a kan ser i a kan dawtu kan Pathian lamhruainak thawngin 2009 chungah kan hung luh khawh caah caan tha le damnak a kan petu kan Pathian cungah lomhnak bia chim hna usih. Pathian nih a kan dawtnak le a kan thluachuahnak hi rel thiam hna usih law Bawipa min thangthat hna usih. Tutan ah phungchimnak caan ka hmuh caah kai lawm hringhran i Pathian zong ka thangthat. Ka chim duhmi a tlangpi cu “Pathian sinah Lomhnak Bia Chim hna usih” ti a si lai. Baibal ca kan rel hna lai.

Salm 50: 23: “Lomhnak chim hi keimah upat thawinak cu a si. Ka nawl a ngaimi cu ka khamh hrimhrim hna lai” a ti.

Salm cauk kan zoh tikah Pathian sinah lunglomhnak bia hla in an phuahmi tampi kan hmuh hna. Salm 148 a tialtu nih “Minung nih Pathian sinah thangthat le lomhnak biachim lawng hmanh kha a za lo i fing le tlang, thing le ram hna le saram dihlak le a sermi thil vialte kha Bawipa cu thangthat dingin a fial hna. Cucaah Khrihfami kan nunnak ahhin Pathian sinah lomhnak biachim le thangthat cu a biapi tukmi a si. Voi tampi cu kanmah thil ti khawhnak le fimnak hna kan i rinh tawn i Pathian sinah lomhnak biachim kan philh sual tawn.Cucaah kum thar chung kan hung luh tikah hin Pathian sinah lomhnak biachim a biapitning kong hi chim ka duh khunnak a si.

A cunglei Baibal kan relmi Salm 50:23 ah khan, “Pathian nih lomhnak biachim cu keimah upat thawinak a si” a ti. Israel miphun ral an tei tikah lomhnak bia an chim tawn. Cun rawl an tuan tikah Pathian thluachuahnak kha rel in lomhnak bia an chim. Izip ram sal an cannak in an luat tikah lanhtak puai nganpi an tuah i an miphun ningin Pathian sinah lomhnak bia an chim. Cun pumpak in siseh, innchungkhar in siseh, an miphun ningin siseh lomhnak biachim hi biapi ngai ah an ruah.

Kannih zong kum 2009 chungah kan hung luh tikah kan pumpak in siseh, kan chungkhar cio in siseh a tanglei bantukin lomhnak bia chim hna u sih ti ka duh.

1) Nunnak le Damnak: Kum 2008 chungah thlan mual ah a kan liamtakmi chungkhar kan um hna lai. Zawtnak le dam lonak ruangah lungrethei le lung dong in a ummi chungkhar zong kan um hna lai. A cheu cu ngandam tein kum a chuakmi zong kan um hna lai. Zeitikhmanh ah a kan philh bal lomi kan Pathian nih ngaih a chiami le lungre a theimi hna cungah daihnak le hnangamnak kan pe cio ko seh ti hi ka thlacamnak a si. Kum 2009 chung kan hung luh tikah zeibantuk dirhmun kan phak zongah Pathian sinah lomhnak biachim i zuam hna u sih ti ka duh. Kannih innchungkhar zong Sangpui pa mualpho ngai in damlonak a phak ruangah khuami le dawtu vialte lungrethei tukin kan in tuah dih hna. Thla nan kan campiaknak thawngin Pathian nih a nunnak a kan pehpiak caah kan lunglomhnak hi kan ka in kan chim khawh lo tiangin a ngan. Hla phuahtu nih “Bawi Jesuh dawtnak a vel kha ka hmurka in ka chim kho lo” a ti bantukin kan innchungkhar cungah a hmaan tuk. Nunnak le damnak hi kanmah tuah khawhmi a si lo. Pathian laksawng a si. Cucaah kan dihlak in Pathian nih nunnak le damnak a kan pekmi cungah Bawipa sinah kan lungthin tak tein lomhnak bia chim hna u sih.

2) Riantuan Khawhnak le Kawlhawl Khawhnak: Pathian lamhruainak thawngin khuami hna ram tha ah mi tampi nan phan kho hna. Pathian nih damnak an pek hna i nan tawk cio in riantuan khawhnak le kawlhawl khawhnak nan ngei hna. Nan chungkhar cio nunnak lawng si loin khua leiah nan kaltakmi chungkhar cio kha nan hun bawmh hna. Kan i lawm hringhran. Atu lio ah Mautam ruangah paamnak fak ngai a um. Cun Kawlram ah Nargis thlichia ruangah minung tam tuk an thih pinah inn ngei loin mi tam tuk an um. Ram chung ram leng hmun kip in bawmhnak a phunphun an pek hna. Hi bantuk harnak Kawlram chungah um ko hmanh sehlaw kan khuami le tlangmi caah nan ti khawh tawk cio in nan hun i zuam i mualpho lo tein nan hun khamh hna i kan i lawm hringhran. Hi bantuk caan chia lioah hin riantuan khawhnak le kawlhawl khawhnak hna rak um hlah seh law mual kan pho tuk hnga. Cucaah riantuan khawhnak le ram tha hna nan phak khawh hi Pathian sinah dong loin lomhnak chim kan herh ko.

3) Chungkhar cio nih Thluachuah Rel Thiam hna u sih: Pathian dawtnak hi kan ruah setmat lo ahcun kan thei kho lo. Hla phuahtu nih “Thachin pakhat hnu pakhat rel law Pathian nih tampi an pek kha na hngalh lai” a ti. Hi tluk in a kan dawtu kan Pathian sinah lomhnak bia kan chim lawng si loin amah duhnak zulh in nun khawh kha i zuam a herh. Chungkhar cio nih nu le va kar lakah siseh, ulenau nule pale fale karlak ah siseh i daw cikcek tein kan nun a hau. Pathian kan zumhnak kha kan inchungkhar cio ah a tak in kan nunnak ah langhter awk a si. Chungkhar kan i dawt khawh ahcun kanmah he aa pehtlaimi hna le kan Khrihfabu chung zongah dawtnak a um kho. Kan pumpak nunnak ah Pathian dawtnak thei in lomhnak biachim bu in nun thiam a herh. Innchungkhar cio nih Pathian lamhruainak cungah lomhnak bia chim in pakhat le pakhat kan i dawt chin a herh. Chungkhar cio nih Pathian dawtnak kan theih i pakhat le pakhat kan i dawt khawh ahcun van ram nun kha nihin kan nunnnak ah kan teh khawh lai. Salm catialtu nih Pathian sinah lomhnak biachim le a min thangthat cu a ngol in ngol awk a si lo zia kha hitihin kan hmuh:

Pathian cu zungzal in ka lomh lai,
Amah thangthat cu a ngol in ka ngol lai lo;
A tuahmi thil ruangah khan Bawipa cu ka thangthat lai. . .,
Bawipa lianhngannak cu chim ti u sih law,
A min thiang cu thangthat ti hna u sih. (Salm 34:1-3)
Bawipa cu zeitluk in dah a that ti kha,
Nanmah tein va kawl cio hmanh u (Salm 34:8).

A cunglei Baibal kan relmi Salm 50:23 ah khan “Ka nawl a ngaimi cu ka khamh hrimhrim hna lai” a timi kan hmuh. David sin zongah raithawinak nakin toidornak le nawlngaihnak ka duh deuh a ti. Pathian nih tuah hna seh ti a kan duhmi tuah hi thluachuahnak a si. Deuteronomy 28:1 chungah, “Bawipa na Pathian aw kha nan ngaih i nihin ah kan pekmi hna nawlbia vialte cu tha tein nan tuah ahcun vawleicung miphun vialte hna cungpi ah khin Bawipa nan Pathian nih an chiah hna lai” ti kan hmuh. Pathian duhnak tuah le a nawl kan ngaih hi Pathian sinah lomhnak bia kan chim a si. Atu lioah vawleicung sipuazi a tlak tuk caah harnak a tongmi tampi kan um lioah hin lung dong lo tein kan sining dihlak tu amah Pathian sinah ap in thlacamnak he thazang la cio hna u sih.

Biatlang kawmnak: Kum 2009 hi kan caah lomhnak biachim kum si seh. Pathian sinah lomhnak a chim bal lomi kan um sual ahcun chim ti hna u sih. Salm catialtu nih “Amah thangthat le lomhnak biahcim cu a ngol in ka ngol lai lo” a ti bantuk le mithiang Paul nih, “Zeibantuk thil nan ton hmanh ah Bawipa ah i lawm ko u” a ti bantukin a kan dawtu le thluachuahnak a kan petu Pathian cungah lomhnak bia chim in thangthat ti hna u sih tiah kan sawm hna.

Pi Mah Cin
Yangon

Bawipa Ratnak Kong

January 11, 2009

Pathian kan sinah a um. Kan phanh bal lomi ni thar kan phan kho than. Kan ruah setset lo ahcun hihi thil sawhsawh a lo ko lai. Nain, tha tein kan ruah tikah Pathian dawtnak thawngin a rak si. Mi tampi zei tin dah ka um lai tiah meithal kuan vaimi le bom puahmi lakah lungre thei tukin an um lio, ka thi lai maw ka nung lai tiah vansang in an um lio caan a si. Cu lio ahcun kannih cu Pathian biathiang hna i hrawmti kho kan si rih hi thluachuah kan dong tuk ti hi philh hlah usih. Pathian sinah lunglawmhnak chim bau hrim hna hlah usih. Pathian kan umpi rih ko ti hna usih.

Thla kan cam lai: Dawtu Pathian, na kan dawt tuk caah kan i lawm. Mi sual tuk kan si ko nain na dawtnak he na kan then loin, nihin tiang na kan zohkhenh caah kan i lawm. Hmailei kan nunnak zong nangmah kut ah kan in ap than i, nangmah nih kan zohkhen law, kan huppheng rih ko tiah zaangfah kan in nawl. Thong chungah a ummi le a dam lomi hna caah thla kan cam. Nanmah nih luatnak le damnak pe ko sawh hna. Nihin ah mi tampi cu rian loin an um. Kan lakah riantuan awk aa hmuh rih lomi zong tuan ah rian an i hmuh khawh nakhnga le, riantuan liomi zong rian in dinhter an si sual nakhnga lo thla kan cam. Zei thil kan ton hmanh ah, nangmah tihzah buin a nung khomi le, nangmah an bochan pengmi kan siter ko. Nihin na fapa hmangin kan theih laimi na thawngtha bia zong kan zapi caah thazaang thar a kan petu le, fim a kan chimtu ah thla kan chuahpiak ko tiah kan Bawipa Jesuh Khrih min in thla kan cam, kan Pathian. Amen.

Kan zapi ZBC hla No. 225 hi a sullam ruat buin kan sa hna lai:

Pathian Nih An Auh Ko Rih

Pathian auhnak ngai duh loin
Leicung nuamhnak ka duh caah
Zei can dah ka um ko rih lai?
Zei can dah ka hngilh ko rih lai?

CHO:
Pathian nih an auh ko
Amah auhnak kha ngai tuah
Amah aw kha ngai tuah
Pathian nih an auh ko
Amah aw kha ngai tuah
Sunparnak lianhngannak khua co awk ah

Pathian nih a ka auh ko rih,
Amah dawtnak aw nem te cu,
Zei rel loin maw ka um lai?
Tho loin maw ka um ko lai?

Pathian nih a ka auh ko rih,
Leh loin ka um kho ti lo;
Leicung nuamhnak, in kaltak ning,
Pathian aw ka lung a phan cang.

Pathian nih ka lung inn khar cu,
Atu tiang in a kingh ko rih,
Ka lung inn ka cu fek chin in,
Keimah nih maw ka hrenh ko lai?

Nihin thawngtha a kan chimtu Rev. Dr. C. Duh Kam cungah tampi lawmhnak kan ngei. Atu cu amah nih caan a hman cang lai:

Bible relnak: Nannih cu nan dihlak in ceunak ni nan si, chun mi nan si, zan mi kan si lo, muihnak mi zong kan si lo. Cu caah mi dang bantuk in kan i hngilh awk zong a si ti lo; kan i tthangh awk le lungfim tein kan um awk a si cang (I Thesalon 5:5-6).

Lunglawmhnak: Kum Thar 2009 a zarh hnihnak Zarhpini ah Thau Internet Ministry hruaitu Bibik nih Thawng Ttha chimnak caan ttha a ka pek caah kaa lawm tuk. Kum thar chung ah kan luh ka te a si caah ni le caan kong hi chim ding a herh in ka ruah caah Bawipa Ratnak kong hi chim ka duh.

Sermon: Bawipa Ratnak Kong

Laimi hi biaphuan (prophecy) a uar ngaimi kan si i Bible nih zeidah a chim duh ti mi kha hngal lo in Bible bia aa tel lo mi biaphuan dang zong kha kan zumh tawn caah kan tlaunak a um tawn. Hi bantuk biaphuan nih a chuahpi mi cu zumhnak hman lo ah kal i Khrih zumhnak kha kal taak asi tawn. Bible nih Khrih a rat tiang in rian hna ttha tein ttuan ding a kan duh ti kha kan hngalh lo caah rian le inn lo ttha hna kha tuah le ttuan ruat lo in biaphuan a hman lo mi kha a zulmi kan um tawn. Minung hawi hna he um lo in, Laikua tupi tang ah um tiang hmanh kha a chuak. Kanmah Thaumi lak zong in.

Bible kan rel tikah kum zabu pakhatnak (AD 100) chungah Pathian a ttum zau lai ti mi ruahnak a um cang. Hi kong ah a lung a fiang lo mi Thesalon khua mi hna zong Paul nih voihnih tiang ca a kuat hna. “Mi Tthalopa cu Sehtan tthawnnak in a ra lai i khuaruahharnak a phunphun le hlennak hmelchunhnak a phunphun kha a tuah hna lai i a rawk ding mi hna cung ahcun hlennak a phunphun kha a hman lai” tiah a ti (II Thesalon 2:9). “Pathian biakinn chung hmanh ah khan a lut lai i Pathian ka si a ti lai” tiah a chim (II Thesalon 2:4).

Hi Bible bia chung in Sehtan rianttuannak a um kho mi cu:
1. Bible bia ning lo in, khuaruahharnak le hmelchunhnak hi a um kho.
2. Zumtu hna hlennak caah hlennak hmelchunhnak a tuah khawh.
3. Pathian ka si, Jesuh ka si ti hi a chim khawh.
4. Bawipa Ni cu a phan cang tiah a chim ko lai.
5. Profet bantuk in a phuan ko lai.
6. Phungchim in ka chim an ti ko lai.
7. A si lo ah, anmah cakuat ah a um ti zong in an chim ko lai (II Thesalon 2:1-2) tiah ttial a si.

A cunglei bantuk in bia a chim mi zong kan um len cang. Sehtan nih hlen awlte kan si. Thinlung in Bawipa a ra deng tiin nunnak kong a ruat lo mi zong um sual khawh a si. Hi bantuk thil sining hi cu Lairam ah kan ton cang mi a tam caah Pathian nih ralrin thiamnak cu a kan pek lai ka zumh. Nain, chim khawh lo mi ah cun zumhnak hman lo ngeih sual a awl te ko rih.

Hebru 1:1-2 chungah kan rel ahcun profet hna biaphuannak cu Jesuh Khrih ah a tling cang tiah a ti. Thawngttha dang kha kan herh ti lo. Bible bia a si lo mi biaphuan phun cu kan herh lo. Khrih kan zulhnak lam kha palhtertu a si.

Khrih ratnak caan cu a hohmanh nih kan hngal kho lo. Paul nih cun “zan ah mifir a rat bantuk khin Bawipa Ni cu a ra lai” a ti. Ni le caan cu Pathian lawng nih a hngalh. Khrih nih “Ka Pa nih amah nawlngeihnak chung ah a chiah mi caan le ni thla kong cu nannih hngalh a herh lo” tiah a ti (Lamkaltu 1:7). Zeitik caan paoh ah Khrih a ra kho ko. Kum thong tampi kan kal cang caah Paul te hna chan lio zumtu hna nak in Bawipa Ni cu kan naih deuh ko. Caan a dong tuan lai tinak cu si lo in. Caan le ni thla cu kan hngalh khawh lo caah ralring tein um tu kha a kan fial.

Paul nih cun “Nannih cu ceunakmi nan si, chun mi nan si, zan mi kan si lo, muihnak mi zong kan si lo. Cu caah mi dang bantuk in kan i hngilh awk a si ti lo; kan i tthangh awk le lungfim tein kan um awk a si” tiah a kan forh (I Thesalon 5:5-6). A van peh tthan i “A zungzal in i lawm ko u, a zungzal in thlacam u, zeibantuk thil nan ton hmanh ah lunglawm in um u, Khrih Jesuh chung i nan nunning ahhin hi ti hin nung hna seh tiah Pathian nih an duh hna” tiah a ti (I Thesalon 5:16-18).

Khuami kan dihlak nih kan ruah ve ding ah a herh mi cu:

1. Khrih zumhnak he kan nung maw?
2. Bawipa bia hi zeirel lo in kan um sual maw?
3. Biakinn thiang ah Pathian thangtthat hna hi zei rel lo in kan um sual maw?
4. Khrih zumhnak kong ah lung fiang lo mi kan um sual maw?
5. Lung fim lo in pumsa duhnak ah kan kal tuk sual maw?
6. Bawipa thluachuah vanluhnak hna rel hngal lo in kan um sual maw?

Job nih cun “Nu hrin mi minung paoh cu an chan a tawi i harnak in a khat. Pangpar bang in a hung par i a uai tthan ko; Thladem bang in a tli i aa peh lo” tiah a ti (Job 14:1-2). Kan nunnak hi ruat usih. Bawipa ratnak Ni kan phak deng rih lo hmanh ah, nuhrin mi fa hna kan chan a tawi zia hi thei usih. Kum Thar 2009 chung ah Bawi Khrih ah thinlung pe hna usih. Khrih nunnak thar in nung usih. Vawlei pumsaduhnak vialte kal taak usih.

“Pathian zangfahnak kan hmuh caan cu a tu caan hi a si. Khamhnak hmuh ni cu nihin hi a si” (II Korin 6:2). Bawipa chung ah kan nunnak ahhin i lawm zungzal ko usih (Filipi 4:4).

Pathian nih thluachuah vanluhnak he kum thar 2009 chungah lam kan hruai cio ko seh.

Van Bawi Lian pa

Nang Thluachuahnak Si

January 4, 2009

Kum Thar lawmhnak, hnangamnak, le hlawhtlinnak cu nan zapi cungah tlung ko seh!

Pathian hi a tha. Kum 2008 in kum 2009 kan phan kho. Pathian thawngin si hlah seh law, aho thawng in dah a hei si hnga? Pathian sinah lawmhnak chim daithlang hlah usih. Kan nunnak hi Bawipa kut ah pe hna usih law, Bawipa nangmah nih lam kan hruai ko ti hna usih.

Nai DC ka kal ah ka pa Duh (Rev. Dr. C. Duh Kam) te Khrihfabu ah ka pum. An Khrihfabu nih Thangthatnak Hla cauk fami an chuahmi a um. Cucu ukkhat a ka thenh. A cungah kaa lawm. Cu hla cauk ahcun ZBC hla zei maw zat le chanthar hla (praise & worship songs) zei maw zat an telh. Tuzarh thawk cun hlasak ding tete ka hun tial chih khawh cang lai. Kum thar a zarh khatnak a si i, kum khat chung caah timhtuahnak ngei buin a tanglei hla hi sa ti hna usih:

Lungthin Thar Ka Pe
(Change my heart, O God)
A lettu: Rev. Dr. C. Duh Kam

Lungthin thar ka pe
Bawipa ka thian ter
Lungthin thar ka pe
Nangmah hluan ding in

CHO:
Um sertu na si kei tlak ka si
Na duh bang ka ser
Bawipa nang kan nawl

Lungthin thar ka pe
Bawipa ka thian ter
Lungthan thar ka pe
Nangmah hluan ding in

* (A mirang in sak le ngaih nan duh ahcun HIKA ah ngaih khawh a si)

Thla kan cam hna lai: A kan dawtu Pathian, kum 2008 chung lam na kan hruai pinah kum 2009 zong na kan phanhter caah kan i lawm. Na min kan in thangthat. Kan sualnak kan ngai thiam ko tiah a hmasa bik ah kan in nawl. A liamcia caan ah na kan dawt i na kan zohkhenh bantuk in kum 2009 chung kan lamthluan zong ah nangmah nih lam kan hruai rih ko tiah thla kan cam. Tukum cu kan caah nangmah he thuk deuh in kan i pehtlaih kum, damnak le hlawhtlinnak kan hmuh kum, midang ca ah tam chin in kan nun khawh kum, nangmah lianngan sunparnak kan langhter kum a si nakhnga nangmah kan in sawm i, na thluachuahnak he na kan umpinak lai kan in nawl. Hla ah kan sak bantuk in nang um sertu na si i kannih cu tlak menmen kan si ko. Nangmah nih na duh bantuk in kan ser ko tiah kan Bawipa Jesuh Khrih min in thla kan cam, kan Pathian. Amen.

Nihin thawngtha a kan chimtu cu Pu Van Luai Zathang a si. Khuami a kan hruaitu a si caah kum thawkka hrim ah amah nih thawngtha kan chim seh law, biacah duhmi a ngeihmi zong kan cah seh ti duh ruangah, nangmah nih 2009 a voikhatnak kan i pumhnak ah thawngtha kan chim ko tiah ka ti tikah lunglawm tein a cohlan i caan a kan hmanpiak khawh caah a cungah tampi lawmhnak kan ngei. Atu cu amah nih caan a hman cang lai:

Hawidawt khuami hna,

Christmas le kumthar lunglawmhnak le thluachuah cu pumpak pakhat cio kan cungah le, chungkhar nan dihlak cungah kan pa Pathian nih a thar in kan pe tthan ko seh!!!

Kan phungchim caantlaitu nih lungthli ruahlo in, khuami sinah kum 2009 kumthar biacah chimpah in, thawngttha kan chim, a ka ti i, ka lau ngaingai. Thawngttha biachim hi cu kan lung chungah Pathian aa phuanning zapi sin chim tthan a si i, a fawi ngai. Tha zong a dam. Ruah tuk awk zong a um lo hlah maw, ti in ka ruat. Na bel in biacah, cawnpiak, chimh-hrin ti lei hrim hi cu a chimtu nih, kan chimsa, kan nunpi sa mi chimrel ding a si lai caah, Pathian le mipi hmai ah, khai law, ka zoh cang u, ka tling maw tling lo, ti i mipi hmai cuai i thlainak, mah tu suum i tahnak le, mah le mah tu thlalang hmai ah fiangte i bihnak bantuk a si in ka thei i, ka ngaihlah ngaingai. Sihmanhsehlaw Bawipa nih, "Ttih hlah kan um pi ko lai," a ti. Kai lawm.

Kan phungchim bawmtu ah Pathian biathiang rel hna usih:

(1) Gen 12:2 "NANG THLUACHUAHNAK SI” (THOU SHALT BE A BLESSING).

(2) SAM 133:1-3 "UNAU RUAL I REMTE IN KHUASAK TTI HI ZEITLUK IN DAH A TTHAT I A NUAMH! AARON LUTHLUNG IN A KHABE AH, AKHABE IN A ANGKI HNGAWNGAH A VUNG LUANG MI OLIV CHITI BANTUK A SI. HERMON TLANG DAP, ZION TLANG CUNG I A TLAMI BANTUK A SI. ZION TLANG AH CUN THLUACHUAHNAK KAN PEK HNA LAI, TIAH BAWIPA NIH BIA A KAN KAM, ZUNGZAL NUNNAK CU.”

Pathian lamhruainak thawngin kum 2008 Christmas le kum 2009 kumthar khuami nih kan lawmhnak thawng a thang. Kan i nuam, kan i lawm hna i, kan i lawmhnak cu Pathian sin lawng chim loin, khuahawi, laihawi le zumtu ule nau dihlak tiangin kan hrawmh khawh hna ca-ah a sunglawi tuk hringhran. Mah bantuk caan sunglawi khuami nih kan don hi a umti theng ti lai lo. Cu lawng rih lo, khuami Europe, Malaysia le Rangoon le America tiang in a za rual Christmas nikhua ah kan i hmu tong kho hna, Pathian min in khua ram kongkau kan i ceih tti, bia kan i ruah kho hna i, ro a ling, tuanbia sung a tling tuk hring hran. Bia lungduh, saisihchuaklam, Khuathar Khuahlun kong, kum 2010 puai kong, paam bawmhnak kong, sianginn kai bawmh kong, khuakiang pawl he ttanrual ding ning kong, ei pawcawm thlennak lam kawl ning, le khuami zaikhat i kan luan peng khawhnak ding tiang in kan chimrel kho. Kan i lawm. Cun, cawnfimnak lei zong in khuami hna an hlawhtlinnak thawngttha tampi kan in theih hna i, kan i lawm chinchin.

Cun, Norway in kan unau Belly pa nih chantim hlan ah mual an kan liam tak, khuami le tlaangmi dihlak kan tuar. Khatte lei ah khuami Pathian nih a kan runven hringhran. Aizawl in ka nu hna nih damte in a kan um pi pin ah, kan pa Sangpui pa thindomh i kan zoh tawnmi zong nih a kan dampi rih lawnglo khuaram kong tiang hmanh ah hmaisuang can a cang kho rih i, Pathian le amah pumpak cungah kan i lawm tuk hringhran.

Kan Bible caangthim ah lut cang hna usih. Pathian nih Abraham cu, "Nang thluachuahnak si" a ti i, nangmah chiat an serhmi cu chiat ka serh hna lai i, thlua an chuahmi cu thlua ka chuah ve hna lai, a ti. Abraham a dawt ning le, khatlei ah a bia a fahning chim awk a ttha lo. Thluachuah hmuh ti hi zumtu hna le zum lomi hna zong i kan hmuitinh bikmi a si. Thluachuah kan hmuhnak ding bel cun, mah tthat lawng tthat, mah pianthar lawng pianthar si loin, kan tthatnak mi hrawmh, kan ngeihchiah, kan ziaza dawh, kan thiamsannak, kan zeikip minung hawi ca nunpi, hrawmh khawh pin ah remte, nuamte le lawmte i um ahkhin Pathian rosung, thluachuah le zungzal nunnak zong cu kan hmuh ding khi a rak si.

Mah cah cun, Pathian thluachuah kan hmuh cio khawhnak ding le, khuami sin biacah ka duh bikmi hna a tawinak in a tanglei bang hin vun zoh usih law, Bible ca kan tarlanh mi hna hi kan ttial dih khawh lo caah zaangfahnak tein, rel dih cio ding zong in kan nawl hna.

1. DUHTHIM THIAM
(I KOR.10:21-24. BAWIPA HRAI LE KHUACHIA HRAI). Kan nun hruaitu ding in "DUH THIM THIAM" a herh tuk hringhran. Nuva kong, hawi kong, inn le lo, biaknak, cacawn, eidin, zeizong kong ah Bawipa hrai le khuachia hrai cu nan hman kep kho lai lo. Na lamzulh cu pakhat, sirkhat lei lawng si peng seh. Na duh i thim.

2. HMAIFAWN (SAM 127:1-2; SAM 90:12; I KOR 12:14-25).
Vawlei lei in siseh, Pathian lei in siseh, zaangfahnak te in atu kan dirhmunnak in tthancho le hmaifawn i zuam peng hna usih. Minung taksa ttengnge tampi chaubau a tthat lo bantuk in vawlei le van kan thilherh kan ttengnge tampi hna hi ai rual in tthanter hna usih. Cu kan i zuamnak ahcun, kan Bawipa Pathian thei peng hna usih. Kan in le lo, kan khuaram, pumpak kan nun a kan runven lo ahcun, pakpalawng a si ko lai.

3. TOIDORNAK NUN (Phungthlukbia 6:16-19; 15:30; SAM 51; Ephisa 4:32)
"Pakhat le pakhat cungah ZAANGFAHNAK lungthin le NEMNAK lungthin ngei ulaw, Pathian nih Khrih thawngin an ngaihthiam hna bantuk in pakhat le pakhat i ngaithiam u."

Toidor nun hi a va dawh hringhran dah. Fimcawnnak, thiamhngalhnak, dawhnak, rumtthawnnak le, caknak, minthannak hna a tuamtu le a dawhter bik tu cu hi, "TOIDORNAK NUN" te hi a si. Kan miphun hawi Mizo le Sihzaang pawl aw-cawi te hi zaangfahnak aw-thlam le dawtnak aw-thlam te hi a leeng. Khrih thawngttha thei hmasa an si ruang a si hnga maw ka ti tawn. David siangpahrang nih mi nupi a ihpi i a fapa a thih i a sual a phuan tikah toidornak he, Bawipa ngaihthiam a hal. Soloman le Job zong nih TOIDORNAK nun he Bawipa Pathian hmai ah kun in an sual an phuan i, ngaihthiamnak an tinco, thluachuah an don tthan. Kan pa Sangpui pa ka fak ngainak cu "Toidor nun" hi a nunzia ah a nei ti hi kai fiang tawn. Washington DC ummi Pi Nu Tha (Michael nu) nih an pa, "ka u " a van ti aw thei ve ulaw, khuami dihlak cawn cio awk tlak a si. An pa i a dawt hi a mawh lo. Jesuh Khrih vawleimi hna sual tlanh ding i Vailamcung ah khenh a si lio ah khan, "KA PA AN THEIH THIAM LO RUANG AH A SI" ti in TOIDORNAK he a tuar hramhram ko. Toidornak kan i dawhnak, kan rumthawnnak, thiamhngalhnak, kan caknak si hram ko seh!

4. BAWIPA SIN I LAWMH (II Chanrelnak 20:21; SAM.103:1-22).
Bawipa nih a kan dawtnak hi nikhat, kumthat le caankhat ca a si lo; zungzal ca a si. Kan Bible cangthim hi rel dih usih. Nifa zaanfa zeizong kong ah i lawm usih. Phungchimtu 7:14 ah lawmhnak ah siseh, harnak ah siseh Bawipa theih a herh kong a chim bang philh hlah usih. Bawipa sin lawmhnak biachim cu zumtu hna kan raithawinak a si.

5. THLACAM (II The 5:16 Thlacam zungzal u)
Zumtu hna kan tthawnnak bik cu “Thlacam” ah hin a si. Pathian sin thlacam tikah mi ca tthatlonak kan chim bal lo i, mi chambaunak mi he kan i ruah bal lo. Lungthiang te in kan um; ralringte le daite, le felte in kan um lio a si. Pathian sin kan chambau le, kan i lawmhnak kan chim tam deuh paoh ah thazaang kan ngah deuh. Lawmhnak, hnangamnak, daihnak, remnak le tthanchonak kan hmu deuh ko. Zingzan in thlacam peng hna usih. Ka thlacamning kan chim tawn hna i, tutan zong van nolh tthan ka duh ngaingai. Tihin asi:

"Maw Bawipa, thinlung thiang ruahnak ttha ka pe. Eiding kho ttuanhawl kho in ka siam law, nu le pa ule nau bawmchan kho in ka siam. Na miphun le na ram caah tthahnem santlai si ve dingin zaang ka fah ko sawh" ti hi zingzan thla ka cam tawnmi a si ko.

Nu le pa ule nau hna, pumpak pakhat cio nan cungah kai lawm tuk hringhran. Pathian tu nih thlua in chuah ko hna seh.

Bawi Khrih ah nan hawi,

Van Luai
12706 Flack Street
Silver Spring, MD 20906
Ph: 301-468-0556(R)
240-281-5021(C)

Minung Kan Caan (Chan) Hna Hi

December 28, 2008

Kan i ngaih tukmi Khrismas cu kan phan i kan lonh hoi cang. Kum hi cikhat te a si ko. Nizan dahra kan ti lio ah, 2008 a dihnak ah ni thum te lawng aa duh cang. Nihin tiang a kan phanhtertu Pathian a si. Pathian sinah lawmhnak chim daithlang hlah usih. Cun, 2009 dam tein kan phanh i, Pathian nih umpimi kan sinak lai Pathian sawm hna usih.

Nihin thawngtha a kan chimtu cu Pu Tuan Hmung (Norway) a si. Caan a kan hmanpiak khawh caah a cungah kan i lawm tuk. Atu cu amah nih caan a hman cang lai:

Thawngtthabia chimnak caanttha a ka petu Pathian le Bibik cungah kai lawmtuk hringhran. Kum 2008 kum dih thlahnak le Kum 2009 donnak ding ramri a si caah kai lawm khun.

Bible carel tti hna u sih:

JOB 14.1 - Nu hrinmi minung paoh cu a caan a tawi i harnak in a khat. Pangpar bangin a hung par i a uai tthan ko.

EFISA 5:16 - Atu kan nikhua hi caan chia a si caah, caan ttha nan hmuhmi pohpoh ttha tein hman i zuam u. Mihrut si ti hlah u, Bawipa nih tuah hna seh ti an duhmi hna tu kha tuah i zuam u.

SALM 90:5, 10 - Tilian bantukin minung cu na fenh hna; Zan mang bantuk men an si ko. Kan nunnak hi zeitlukin dah a tawi ti kan hngalhter law cuticun kan fim deuh hnga.

MINUNG KAN CAAN (CHAN) HNA HI

David nih a liamciami ni hna kha ka hun thei tthan hna tiah Salm 143:5 ah a ti bangin Kum 1970 hrawnghrang lio caan kha ka ruat ruangmang tawn. Nihin ni i kan pale a simi hna Pu Hre Lian Kio, Rev. Dr. Sang Awr le Dr. Siang Lian hna an chan kei i kai chinchiah tawkte in van ttial hmasa loin ka um kho loh. Khuapi leiah sianginn an rak kai tikah Christmas lai i an hung tlung lai ti hi khuapite in kan rak i ngaihtuk hna. Vanmi an rung ttum lai ti khi siseh law cu tluk cun kan rak i ngaih i kan rak sunhlawihmi hna an rak si.

Certual kam Biakinn a rak si lio a si. Hre Lian nih Solo a sak lai an rak ti i a rak sakmi hla ka philh khawh lomi cu ZBC 383 (Bawi Jesuh nih a ka dawt caah tampi ka lawm) timi hla khi a rak sak i kan khuaruah a rak hartuk hna, thiam hi kan rak ti tuk. Nihin ni mi cheukhat nih Pathian kan sunpar ter ning nak hin hlah maw sunparnak kan rak pek deuh hna tiah ka ruah. Nihin ni tiang Pathian dawtnak thawngin an kan nunpi rih hna caah Pathian cungah kan i lawm i, peng dang tlang dangmi sin zongah kan hmai a kan hngaltertu le THAU timi min a tthattertu thluachuah a kan phurhtu an si caah kan i lawmtuk hringhran.

Kum 2008 cu a liam ruangmang ko cang! Auh len zongah hnulei herin kir tthan a thiammi a si ti lo. Mi tampi caah lawmhnak phurtu kum ttha, thluahchuah hmuhnak kum a si i, mi tampi caah cun ngaihchiatnak kum chia a si ve. Deuteronomi 30:19 ah nannih hmaiah nunnak le thihnak, thluachuahnak le chiatserhnak ka chiah a timi hi vawlei cungmi vialte hna nih hrial khawh lomi an si. Ngaihchiatnak le lunglawmhnak cu an luangtti zungzal ko hna. Moses nih Thlaacamnak ah Tilian bantukin minung cu na fenh hna; zanmang bantuk men an si ko a ti bang, mi vialte a kan fenh zungzal ko hna i, zaan mang bang kan caan tha hna cu an liam cuahmah ko hna. Kum 2008 chungah Pathian nih thluahchuah a kan reltermi (pekmi) vialte hna chungin, nunnak a kan hlaantu sinah zei tiang dah kan i lawmhnak kan langhter ning a si. Sertu Pathian biarovuih ning i kan hmanmi maw a tam deuh, kanmah duhnak i kan hmanmi dah a tam deuh. Pathian nih tthawnnak a kan pekmi kut, mit, kaa, ke, hna hi khua zei lei ah dah kan hman hna? Kan chan cu kum 70 a si ko, kan thazaang a tthawn deh le kum 80 a si; Cu hmanhah retheihnak le harnak lawng kha kan ing, kan nunnak cu a dih zau i kan lo (Salm 90:10).

Minung a simi pohpoh nih cun khuazeiin dah ka rat, khuazeiah dah ka um, khuazeiah dah ka kal lai ti hi cu kan ruah zungzal ding le kan i nun pi cu a herhtuk hringhran ko dawkaw ule nau hna. Moses thlacamnak ah kan nunnak hi zeitluk in dah a tawi ti kha kan hngalhter law cuticun kan fim deuh hnga a timi bia hi ruat cio usih law cu kan lung a fim suaumau ko hnga. Pathian lei kam in kan nunnak hi Pathian ta, atu ka dirnak hi zungzal a hmunmi a si loh, ka kalnak ding hi hmun hnih a si tiah fiangte i a hngalmi hna ca ah cun zungzal nunnak lampi hi i thim lo awk a ttha lo daw kaw. Vawlei lei in kan van i hal rih lai, kei ka ratnak cu ram tthangcho hna nih an nautat bikmi Refugee in a rami ka si ti i hngalh fian zong hi a herhtuk lawmmam dawkaw. Ka ram ka khua ah ka umnak hi a si loh ti zong hi i hngal fiang u sih law cu kan nunnak hi kan i remh suaumau ko hnga. Mizeimaw nih cun kan i hngalh ko ttung a timi kan um ngai ko lai nain, chim duhmi cu mah le chuahkehnak hmanh a philhmi an tampi manh cang. Ka u Ram Cung fapa Tluang Hlei Thang he kan i chawn i kapa Ttuan kanu hna hi Nu le ni lawngah Kapa hna hi pa le ni lawngah ka theih ko hna hme cu a ka ti. Ka ngaih a chia taktak, kum khat tling hmanh um hlan ah cu ti cun kan nunning a si, ttih a nung ko.

Kan kalnak ding lam hi duh thim a si ko. Thihnak lam le zungzal nunnak lam an si ko. A fawi deuh tukmi lam i thim hi ziah hme a duh lomi kan tam deuh hnga. Minung vialte hi kan rak sining ah kan kir tthan dih hna lai i, vawlei ah kan i cang dih hna lai. Pathian caah cun kum thong khat hi nikhat bantuk pei a si ko cu. A liam ciami kan nunning vialte hei cuan cio u sih law i chek hna u sih. Ka nunnak hi ti chum zaam bantuk a si i, vawlei hi kan khualtlawnnak a si ti hi kan philh lo awk a si. Kan hman ciami caan kha hnulei her in hei cuan in, a tu zei lam dah ka zulhmi a si? Ka sining tthing ah a kir tthan ding maw ka si? Kir tilo in dah ka um lai ti ah lungtak in thlacam le kan i fian a herh.

Atu kan nikhua hi caan chia maw a si caan ttha dah tiah cuai kan thlai peng a hau hna. A buaktlaakin caan chia ah kan um hna. Lairam minung kan caah cun chawva eidin ah i nuam hmanh u sih law, minung dirhmun lakah a niam cemmi dirhmun lak hin kan ram i kan kir hlan Refugee kan si chung poh hi cu, nu hrinmi dirhmun lakah a niam cemmi dir hmun kan si hrimhrim ko. Judah miphun nih an ram kir khawhnak dingah thla an cam. Atu tiang thawng kan theih ningah kannih cu ram dang i kal khawhnak Refugee hmuhnak caah thla kan cam, zeitlukin dah kan i dan i kan i thlau. Caan ttha kan hmuhmi hna hi Pathian lunglawmhnak ca le khuami lawmhnak caah maw kan hman? Setan diriamhnak le hnarpuarnak phawrhlawtnak ah dah kan hman? (Pu Kio Hmung hla- Hnemraangpuan ai zawng nu va zeizat maw, tluang dang hram ruangah ttian cang hna e, Maw Lairam sifah le harnak ruagah e, ai daw tawnmi zong raal ah an cang), a timi hla hi ka ruah ah ka hnarno a ka ttam ngaingaimi a si. Cucu caan ttha ti awk a si hnga maw, mah ramte i um khawh lo hi caan ttha ti awk a ttha hrimhrim lo ti hi ka zumh ning le ka ruah ning a si zung zal.

Cu caah kum 2009 chungah cun mihrut bantuk si ti hlah u, Bawipa nih tuah hna seh ti a kan duhmi tuahnak thinlung kan ngeih hna a herh ko cang. Hi tluk i kan nunnak a sunglawimi kanmah pumsa duhnak lei hoih ah kan kalpi ko na te in, David nih cun maw Bawipa minung hi zeidah a si a zawn na ruah? Minung fapa hi zeidah a si i biapi ah na rel a ti. Minung cu thaw bantuk men kan si. Kan nun chung ni hna cu a liam zaumi thladem bantuk men a simi kan nunnak hi thil ttha tuahnak, Pathian sunparnak, Miphun tthanchonak, Khuami lunglawmhnak caah hman hi Pathian nih a kan fialmi le a kan duhpiakmi a si. Maw can ttha vialte an liam tlaih khawh lo in, kan hawi dawt cheukhat cu an liam dih cang, kan nunnak caan tawite hi Bawipa caah hmang cang hna usih.

Pathian nih thluachuahnak kan pek piak hram ko seh. Amen.

Thla kan cam lai: Sertu kan Pathian, minung hi zeidah a si i hi ti ko hin biapi ah na rel i a cungah na ruahnak na chiah i zing fate in na veh i zeitik pohah na hneksak lengmang? tiah Job nih a ti bantuk in hi ti tlukin hnu kan in chit ko na tein kan zawn na kan ruahnak ka ruah tikah na cungah lawm lo in ka um kho loh. Kum 2007 dih ah khan na sinah thla kan rak cam i atu ni 362 chung lam na kan hruai i ni 3 hi na kan hruai ko lai ti kan zumh caah na min kan thangtthat fawn. Ngaichiatnak nih chum bang a kan zelh zungzal, i lawm ning ka ti lio caan ah ngaihchiatnak ka ton tawn. Hnangamte in ka um lai ka ti caan zongah chamhbaunak lawngte nih a ka dum zungzal. Vawlei ah hnangamnak le lawmhnak a tling loh kafa ka sinah ra law hnangamnak le lawmhnak tling cu ka si na ti mi aw nem nih a ka auh i ka thilrit cu na ka chawn tawn caah kai lawmtuk i Bawipa na min kan thangtthat khun tawn. Kum 2009 chung zongah nangmah lo cun kan kal ngam lai lo caah, na kan kalpi nak lai zaangfah kan nawl ko. Moses nih na sinah thla a cam bantuk in na sinah thla ka cam ve i ka co hlaang hraam ko. Harnak kan in lio caan le kum chungah kan cung i na rak tluntermi ngaihchiatnak zat khan atu cu lunglawmhnak kan pe tuah a rak ti bantuk khan, kan zate thluachuahnak kan pe ko tiah thla ka cam. Mi tampi hna caah thihnak a phanmi zawtnak chungin luatnak na pekmi hna zong, damnak tlamtling cu an hmuh khawhnak hnga ca zongah zaangfah kan nawl fawn. Lungrethei in zawtnak a temtuarmi hna sizung i a um liomi hna cu bawm hna law damnak pe hraam ko hna. Thong chungah lungrethei i a ai hraammi vialte cu caan rau lo te ah luatnak pe hraam ko hna. Na sinah thla ka cammi hi a tlinglo tukmi a si ko! Mi tlinglo a kan co hlangtu Pathian na si caah na ka cohlan hrimhrim lai ti ka zumh. Ka sinah thla nan cam ahcun kan bawmh hna lai tiah, Bia na kan kamhmi a si ca ah, lung aw ttawm lo tein zumhnak he na fa Jesuh min in thla ka cam. Amen.

Tuan Hmung
Norway

Atu Ah Khulrang In

December 21, 2008

Kan i ngaih tukmi Khrismas cu kan phan tak cang ko. Tukum Khrismas cu kan si khawh chungin lunglawm tein hman i zuam hna usih, tiah sawm kan duh hna. Kan thinlung i timhtuah hna usih law, tukum cu kan umnak cio i, tha tho tein kan caah a chuakmi Khrih Bawipa cu thangthat i zuam hna usih.

Nihin ah kan zapi in, thuk deuh in, ruat ti hna usih tiah ka duhmi cu tukhal hna nih an rak ngeihmi lungput asiloah tukhal hna nih Khrismas an hmanning kha chim ka duh. Cathiang rel ta hna usih:

Cun vancungmi hna cu annih sinin vancung i an kir than tikah khan tukhal hna cu pakhat le pakhat kha, “Bethlehem khua ahcun atu ah va kal u sih law Bawipa nih a kan chimhmi thil cu va zoh tuah usih,” tiah an i ti. Cu caah, khulrang in an kal i Mari le Josef cu an va ton hna i ngakchiate cu caw rawleinak kuang chung i a rak ih ko kha an va hmuh. (Luka 2:15-16)

Atu Ah Khulrang In

Vancungmi hna thawngthanhmi an theih tikah tukhal hna nih “atu ah va kal usih law Bawipa nih a kan chimhmi thil cu va zoh tuah usih” (Luka 2:15) an ti. Thaizing ah kal te ko usih an ti lo. Luka 2:16 ahcun “khulrang in an kal” i ngakchia Jesuh cu an va hmuh tiin kan hmuh. Tukhal hna nih Khrih chuahnak thawngtha an theih tikah, an theih cangka in ngakchia Jesuh va zoh dingah an i thawh colh, ti kha nihin ah chim ka duhmi cu a si.

Tukhal hna cu an tuu an khalh lio ah, an sinah vancungmi an lang i Khrih Bawipa a chuak ti kha an thanh hna. “Ngakchiate pakhat kha puan in an zual i caw rawleinak kuang chung i an thlim kha nan va hmuh lai” (Luka 2:12) tiah an chimh hna. Caw rawleinak kuang ah nan hmuh lai ti tiang lawng hi, kan Baibal nih a kan chimh tiangah, vancungmi nih an chimhmi hna cu a si. Sihmanhsehlaw, tukhal hna nih cun ngakchia zoh kha an i tim. Fial chom in si loin an theihmi ruangah ngakchia cu va zoh an i tim. Tukhal hna nih Khrismas an rak tuah tikah fial chom si loin anmah lung tho tein a rak si.

Tukhal hna nih pakhat le pakhat kha “Bethlehem khua ahcun atu ah va kal usih” tiah an i ti. Luka 2:8 ahcun “an turun a zohkhenh i ramlak i a riakmi tukhal hna kha an um” tiah kan hmuh. Lai Baibal ahhin a fiang pah ko nain, kan fian deuh nakhnga Greek biafang pakhat te langhter ka duh. Cucu “nuktos” ti a si. A sullam cu “zaan” (night) tinak a si. Cu caah, tukhal hna hi zaan ah an tuu kha an zohkhenh ti kha a langhter. Cu lio caah ahcun an sinah vancungmi an langh hi a si.

Vancungmi cu tukhal hna sinin vancung ah an kir tikah tukhal hna nih thaizing ah kan kal lai i, kan va zoh te lai an ti lo. Kan Lai Baibal i, “Bethehem khua ahcun va kal usih” timi zawn khi Biakam Thar cauk an rak tialnak Greek holh ahcun “Bethlehem khua ah atu va kal usih” tiin a um. Cu caah, khulrang in ngakchia Jesuh va zoh dingin an kal. Cun an va hmuh. Tukhal hna nih hin vancungmi hna thanhmi hi, an theih cangka in rak kal hna hlah sehlaw, ngakchia Jesuh hi an rak hmu kho men hnga lo. Atu cu zaan a si, khua dei phut rih sehlaw thaizing ah va kal in va zoh te usih ti khawh a si. Nain, thaizing ah an ti hrim lo. Tukhal hna tuahsernak hi kanmah Laimi ko nih kan i cawn awk a si tiah ka ruah. A thar in kan ruah than dingah thil pali chim ka duh:

Pakhatnak: Pathian cu thaizing ah, hmailei ah kan biak te lai tiah ti a um tawn. Vawleicung hmun tampi ah, ngakchiat deuh lio ah fimnak cawn, cun no lio ah chawva kawl, upat tikah biaknak kawl asiloah biaknak ah i tel ti a si tawn. Hi bantuk tukforhnak chungah kan tluk sual lo ding a biapi ngaingai. Pathian cu atu hrim in biak ding a si. Pathian rian cu atu hrim in tuan ding a si. Thaizing ah zei kan lawh lai ti a chim khomi aho hmanh kan um lo.
Pahnihnak: Miphun caah riantuannak kong zongah thaizing ah, hmailei ah kaa tel te lai. Phaisa ka ngeih deuh tikah kaa tel te lai ti a um tawn. Sihmanhsehlaw, thaizing ah tel kan duh nain, i tel kho lo dirhmun ah dir a fawi te. Zei caah tiah, thaizing kong ah kan chim khawhmi le kan theihmi a um lo. Cu caah, nihin hrim in kan ram le miphun caah riantuan thawk a hau.

Pathumnak: Fimcawnnak kong zong ah thaizing ah, hmailei ah ka cawn te lai kan ti tawn. Thaizing kan ti ruangah midang nih an cawn i, an thiam cangmi kha, cawn le thiam kan tlolh kho. Laimi nih midang hnu kan khar lai ti hi nan phan cio kan phan ciomi a si. Ramdang a phanmi Laimi nih fimcawnnak thazaang kan pek lo ahcun hmailei ah midang nih an duh lomi tuah kan hau lai. Cucu phan a um ngaingai. Cucaah, nihin i kan hmuhmi caan tha hi, thaizing ah kan ngah rih lai tiin chim khawh a si lo. Thaizing kong aho nih kan thei lo.

Palinak: Nihin i tuah ko dingmi thil tampi kha thaizing ah, hmailei ah ka tuah te lai, duhsah in caan a um rih ko, kan ti tawn. Cu ruangah nihin tiang ah thil zei zat ko dah Laimi nih a bu in siseh, pumpak in siseh tuah kan tlolh cang, ti hi ruah kan hau. Thaizing le hmailei ah ka tuah te lai timi nih cun hmailei ah a kan fonter kho lai lo. Rian i chiah a hmangmi cu a thangcho kho lo, ti zong kan theih lengmangmi a si ko.

Tukhal hna nih cun atu ah kal usih law ngakchia cu va zoh usih an ti i, khulrang in an kal i, ngakchia Jesuh cu an va hmuh. Tukhal hna kong hi thawngtha chimnak ah kan theih lengmangmi a si. Tukum Khrismas ah Laimi nih kan cawn awk ah a tha ngai tiah ka ruahmi cu a cunglei ah kan chimmi tukhal hna lungput hi a si. Tuah awk a simi kha an i chiah lo; an tuah colh. Bia si an phai hmasa lo; khulrang te tuin ngakchia Jesuh zoh ah Bethlehem ah an kal. Bia si an phai lo caah ngakchia Jesuh zong cu an va hmuh khawh. Thil tuah dingmi tuah colh loin i chiah hi kan biaknak ah, kan riantuannak ah than a kan dawntu a si. Thaizing ah ka tuah te lai, um rih ko seh kan ti tawn. Tukum Khrismas kan hman hnuah cun tukhal hna bantuk in kan theihmi, tuah awk a simi thil kha a tuah colhtu si i zuam hna usih tiah sawm kan duh hna.

Thla kan cam hna lai: Fapa ngeihchun pek tiangin a kan dawtu Pathian, Khrismas caan sunglawi zong dam tein na kan phanhter caah kan i lawm. Kan sual palhnak kan ngai thiam. Kan Bawipa chuah ni sullam ngei tein kan hman khawh nakhnga na thlarau in kan umpi ko. Khrismas caan ah dam lonak in a ummi hna damnak hmuhter ko hna, cun thonginn chungah caan a hmangmi hna zong nangmah cu Immanuel Pathian na sinak an sinah i langhter than ko. A ruah hlan ah luatnak zong hmuh ter ko hna. Tukhal hna bantuk in kan theihmi hi aa nunpi colhmi kan si khawh nakhnga kan i ruahtimi na thawngtha bia hi thlua kan chuahpiak ko. Khrismas kan hmannak cio ah kan umpi law, tukum kan hmanmi Khrismas cu nangmah dawtnak thuk chin le kau chin in kan hngalhter ko tiah thla kan cam. Na kan dawt caah kan i lawm. Kan caah a chuakmi Jesuh Khrih min in thla kan cam, kan Pathian. Amen.

Khrismas Lawmhnak le Daihnak nan cungah um ko seh!

Bibik
Philadelphia

Aa Cinken

December 14, 2008

Khrismas Lawmhnak le Daihnak nan cungah um ko seh!

“A sang bik van ah khin Pathian cu thangthat si ko seh, cun a dawtmi hna umnak vawlei ah hin remnak um ko seh” (Luka 2:14)

A tanglei hla hi hmun khat te ah sa ti hna usih. HIKA ah ngaih pah khawh a si.

Van sangpi khin Vanmi nih,
Lei cungah Hla an run sak
Tlang nih ahun leh nakah
An Hla kha an rak hrawlter.

Glo . . . ria in excelsis Deo
Glo . . . ria in excelsis Deo

Bethlehem khuaah ra law,
Ngakchia cu ra zoh tuah u,
Khukbil in bia cio tuah u,
Bawipa Khrih kan Siangpahrang.

Vanmi nih an thang thatmi,
Cu Cawkuang ah nan hmuh lai,
Mary le Joseph le tiah,
Bawi Khrih thangthat cio usih.

Khrismas kan nai chin lengmang. Thinlung zong aa phundang chin. Khrismas hla thatha kan ngai hna. Khrismas sermon zong tampi kan theih, thinlung ah Khrismas kong a um chinchin. Nihin ah kan Bawipa Jesuh a chuah thla kan phanh tikah, biatak in kan ruah than dingin chim ka duhmi cu, Jesuh a rak hringtu a nu Mari kong hi a si. Tlangtar ka vun duhmi cu:

Aa Cinken

Jesuh a nu Mari nih tha tein aa cinken i thukpi in a ruah. Hi kong hi ruatti hna usih tiah sawm kan duh hna.

Kan Baibal kan zoh tikah Jesuh a chuahnak kong hi Matthai le Luka ah kan hmuh. Johan chung zong ah kan hmuh nain, Johan nih cun Mari le Josef sinin Pathian nih a fapa hi vawlei ah a pek tiin a langhter lo. Johan nih cun Bia cu taksa ah a cang ti tuin a rak tial (Johan 1). Matthai le Luka nih Jesuh chuahnak kong an tial tikah Matthai nih cun Josef kong kha biapi deuh in a tial. Vancungmi nih Josef cu Mari kha thit dingah tih hlah, fa a pawimi hi Thiang Thlarau thawngin a si (Matt 1:20) tiah a ti. Matthai nih cun vancungmi nih Josef sinah a mang ah aa langhnak kha a chim. Mari belte hi vancungmi zong nih a chawn lo, a holh zong a holh lo, Matthai nih a tialmi Jesuh chuahnak kong ahcun.

Sihmanhsehlaw, Luka nih cun Jesuh chuahnak kong a tial tikah Mari kong tam deuh in a hun tial. Luka nih a tialmi Mari kong hi ruat ti hna usih ti ka duh. Mari lungput kan zoh ti hna lai:

Pakhatnak: Vancungmi Gabriel cu Mari sinah a ra i “Na thinphang hlah. Zeicahtiah Pathian nih nangmah cu vel an ngeih. Nau na pawi lai i fapa na hrinlai i a min ah Jesuh na sak lai” tiah a ti (Lk 1:30-31). Mari nih cun pa zong ka hngalh rih tung lo, zei tin dah a si khawh lai, tiah vancungmi cu a hal. Vancungmi nih, “Thiang Thlarau kha na cungah a phan lai i Pathian thawnnak cu na cungah aa fu lai. Hi ruangah hin a thiangmi fa cu Pathian Fapa tiah ti a si lai,” tiah a ti tikah Mari nih a thawh i, “Kei cu Bawipa salnu ka si ko, na chim bang cun ka cungah si ko seh” tiah a ti (Lk 1:35, 38). Mari nih cun a cung i a tlung dingmi hi Pathian chimhmi a si ti a theih cun, kei cu Bawipa salnu pei ka si ko cu, na chim bang cun ka cungah si ko seh, tiah vancungmi kha a leh.

Mari nih, “Kei cu Bawipa salnu ka si ko, na chim bang cun ka cungah si ko seh,” tiah a ti.

Pahnihnak: Vancungmi he bia an i ruah hnuah, Mari nih a rualchan a simi Elizabeth (Tipil petu Johan a nu) a va tlawng. Cu lio caan cu Elizabeth nih Johan a pawi lio a rak si. Mari nih Elizabeth a chawnh tikah a paw chung fate cu a rak cawl. Cu tikah Elizabeth nih Mari cu nu vialte lak ah thluachuak bik nu na ti tiah a rak ti (Lk 1:42). Cu tikah Mari nih Pathian a thangthat. Aa thawh i, “Thanh tuah, ka lungthin, Bawipa lianhngannak cu. I lawm tuah, ka nunnak, Bawipa na khamhtu cungah; a salnu hi hi tluk mi nauta ka si nain a ka philh lo” (Lk 1:46-48) tiah a ti. A nunnak i a tlungmi a tuak tikah Pathian thangthat loin a um kho lo i, nauta bik a simi Bawipa nih a ka philh lo tiah, Bawipa Pathian kha a rak lawmh.

Mari nih thangthatnak hla a sak! (Luka 1:46-55)

Pathumnak: Tukhal hna sinah vancungmi an lang i, “David khua chungah nan Khamhtu kha a chuak cang, Khrih Bawip cu!” tiah an chimh hna. Cun kan rel cang bantuk in, vancungmi nih Pathian kha hla in an thangthat (2:11, 14). Tukhal hna nih cun Bethlehem khua ah an kal i ngakchia cu an va zoh; cun vancungmi nih a chimmi cu an chimh hna. Luka 2:19 ahcun “Mari nih hi thil vialte hi aa cinken hna i thukpi in a ruah hna” tiah kan hmuh.

Luka 2:19 – Mari nih hi thil vialte hi aa cinken hna i thukpi in a ruah hna.

A cunglei pathum kan langhter bantuk in Mari nih a ngeihmi lungput cu: pakhatnak ah, Bawipa duhnak bantuk in si ko seh timi lungput; pahnihnak ah, Bawipa thangthat si ko seh timi lungput; cun pathumnak ah, Bawipa nih a tuahmi thil kha aa cinken hna lawng hmanh si loin thukpi in a ruah hna. Hihi aa dawh tukmi lungput, Khrismas lungput zong cu a si ko.

Kan Bawipa Jesuh Khrih chuahnak kan lawmh tikah zei ruangah dah Jesuh hi a chuah timi kan i cinken i, Mari bantuk in, thukpi in kan ruah ve lo ahcun, kan tuahmi Khrismas hi sullam ngei lo a si sual kho. Johan 3:16 ahcun, “Pathian nih vawlei a dawt tuk caah a fapa ngeih chun te kha a pek, cu caah amah a zummi cu an thi lai lo, zungzal nunnak an ngei lai” timi nih zei ruangah dah Jesuh a chuah ti cu fiang ngaiin a langhter. Khrismas kan phanh tikah, zei tin dah Khrismas kan tuah lai ti kan ruah tikah, Pathian nih a kan dawt tuk i, kanmah misual khamh a kan duh caah a Fapa ngeih chun a kan pek, tihi i cinken hna usih law, a sullam hi Mari bantuk in thukpi in ruat hna usih.

Thla kan cam hna lai: Fapa ngeihchun pek tiang a kan dawtu Pathian, na cungah kan i lawm. Mari bantuk in, na dawtnak aa cinken i, thukpi in a ruatmi le aa nunpi mi kan si khawh ve nakhnga, kan i ruahtimi na thawngtha bia hi thlua kan chuahpiak ko. Kan sualnak tampi hmanh sehlaw, kan ngaithiam ko. Tukum Khrismas kan hmannak ah sullam ngei tein a hmang kho tu, nangmah duhning in a tuah khotu kan si cio naklai zong na thiang thlarau in kan umpi ko. Toidornak lungthin he kan Bawipa cu kan thinlung innka onh in keimah sinah hung chuak ko tiah, a ti kho tu kan si cio naklai zong thazaang kan pe ko. Khrismas caan ah thonginn ah siseh, sizung ah siseh, inn ah siseh, hawi sinah tel kho loin harnak a tongmi, a dam lomi hna an thilrit nangmah nih chawng hram ko hna. Tukum Khrismas a kan donpiaktu ding na fale vialte caah thla kan cam. Na thluachuahnak chap chin ko hna. Hmailei zong ah atu bantuk in nangmah an thangthat kho tu kan si naklai caan sunglawi kan serpiak rih ko tiah kan in nawl fawn. Na kan dawt caah kan i lawm. Kan Bawipa Jesuh min in thla kan cam, kan Pathian. Amen.