March 9, 2008
Nihin ni tiang nunnak a kan petu, amah thangtthatnak caan a kan petu kan Pathian a min kan thangtthat. Kan umnak hmun cio ah amah Pathian he i pehtlaihnak tuah daithlang hna hlah usih. Pathian he kan i pehthlaih deuhdeuh tikah thinlung a nuam i hna a ngam.
Thawngttha i hrawmnak lei ah kal colh ko hna usih.
Atu ka sianginn kainak ah ka cawn cuahmahmi pakhat cu “Pathian le Intuarnak” (God and Suffering) a si. Minung intuarnak le Pathian kong hi biatak tein kan ceih. Hi vawleicung ah, zei ruangah dah harnak, thihnak le lohnak a um? Minung nih harnak, lungretheihnak, zawtfahnak, le thihlohnak kan ton tikah Pathian hi khoika ah dah a um? Zei ruang setset ah dah ti cu minung caah theih le hngalh a harmi an si. Minung nih kan ruah khawhmi le tuaktan khawhmi pinlei thil an si. Pathian lawng nih a theih! Minung nih harnak le nganfahnak kan ton tikah Pathian nih a kan umpi maw, Pathian hi tah zei tin dah a rak um ve tihi Biakam Hlun cauk nih a kan cawnpiakmi tampi lakah, pathum in ka hun langhter lai:
1. Pathian hi a mi hna nih an philh i zumhtlak loin an nun tikah a ing tuar ve (God suffers when people reject Him). Minung nih pakhat le pakhat cungah fahnak an in pek tikah Pathian nih a tuar ve ti kha kan Baibal nih fiang tein a langhter. Pathian nih “Sihmanhsehlaw annih nih an ka doh i ka ngaih an ka chiatter” a ti (Isaiah 63:10). A dawtmi minung hna nih, a nawl an ngaih lo tikah, an doh tikah a lung a fak. Jeremiah 2:31-32 ahcun “Israel mi cungah hin tlun inn donh hmang maw ka si? Ram car le ti um lonak hmun bantuk maw ka si? A si kun ahcun zei cah dah ka mi hna nih, ‘Kan i tthen cang, na sinah kan ra lai lo,’ an ti? Ngaknu nih a hlawn kha a philh khawh lai maw? Mo nih a thuam kha a philh khawh lai maw? Sihmanhselaw ka mi hna nih cun atu le atu an ka philh ko” tiah Pathian nih a ti. A dawtmi a fale nih kan theih lo tikah, kan pehtlaih lo tikah a ngaih a chia, a ing tuar ve. Pathian a ngan kan fah ter.
2. Pathian hi a mi hna an intuar tikah a ing tuar ve (God suffers when His people are suffering). Phundang in kan chim ahcun, a mi hna an ngan a fah tikah cucu aa hrawm vemi Pathian a si. Tahchunhnak ah, Exodus 3:7 ahcun Pathian nih “Zei tluk in dah ka mihna nih Izipt ram ah temh innak an huah ti kha fiangte in ka hmuh cang; a hremtu hna nih an cung i rian fak an khinh hna ruang i bawmhnak hal in an ainak kha ka theih. An nganfahnak cu ka hngalh dih cikcek” a ti. Salm catialtu nih harhnak kan ton tikah Pathian nih a kan umpi hrim ko ti kha hmun tampi ah a chim: “BAWIPA ka sinah a um cu ka hngalh zungzal, amah cu keimah he naihte ah a umi zeihmanh nih an ka hnin kho lo” (Salm 16:8). “Cu lam cu a thuk bikmi muihnak chungin kal hmanhselaw, BAWIPA, zeihmanh ka ttih lai lo, zeicahtiah nangmah nih na ka umpi ko” (Salm 23:4). “Lung a dongmi kha BAWIPA nih a umpi hna i ruahchannak a ngei lomi kha a khamh hna” (Salm 34:18). “Ka pum le ka ruahnak cu zorchuk hna hmanhselaw Pathian kha ka thazaang a si; amah lawnglawng kha ka herhmi cu a si ko” (Salm 73:26). Bawipa nih “An ka auh tikah ka leh hna lai i harnak an in tikah ka umpi na lai” a ti (Salm 91:15). “Zeicahtiah sifak mi a chanhtu hna cu amah a si i thah awk in an bia a ceihtu hna kut chungin a chuahtu hna cu amah a si” (Salm 109:31). A tawinak in chim ahcun, harnak a tongmi hna sinah Pathian a um. Harnak kan ton tikah Pathian nih a kan kal tak lo, a kan umpi ko tihi Salm catialtu nih a kan chimhmi a si.
3. Pathian nih minung hna harnak aa hrawmnak lawng si loin minung hna caah harnak a ing (God suffers for His people). “Pathian nih aa thawh i, ‘Can saupi daite in ka um i ka mi kha ka let hna lo. Sihmanhselaw atu cu cawlcangh a cu cang; nau ngan a fakmi nu bantuk in ka ai’” (Isa 42:14). “Annih khamhtu cu vancungmi a si lo, BAWIPA hrimhrim kha ka si. Ka dawt hna i an zawn ka ruah hna caah ka khamh hna” (Isa 63:9). Isa 53 kan rel ahcun BAWIPA sal nih minung kan tuar hnga dingmi kha a kan tuarpiak nak kan hmuh. Cucu Biakam Thar ahcun Jesuh nih minung kan caah nganfahnak a innak ah a lang. Theology lei ah a thiam ngaingami German pa Jurgen Moltmann nih cun, “Vailam tahmi Jesuh Khrih cu Pathian muisam keng a si tiah kan ti tikah, a sullam cu amah hrimhrim kha Pathian a si i, Pathian cu mah bantuk in a tuar ing ti kha chim duhmi a si. Minung hna kan caah nganfahnak a ingmi Pathian si,” a ti. A rauh hlan ah Bawipa Thih Ni (Good Friday) le Bawipa Thawhtthan Ni (Easter Sunday) kan phan than cang lai. Cu nih an langhter mi cu: minung kan caah Jesuh Khrih nih harnak le nganfahnak kha aa thim. Thihnak nih a tei lo i, a tho tthan. Zumtu paoh cu hi vawlei kan nunnak ah harnak le nganfahnak kan ing tawn ko. Sihmanhselaw, Pathian nih a kan umpi, cu pinah ruahchannak a ngeimi kan si tihi a si.
Ka dawtmi ka u le ka nau hna, kan biakmi Pathian hi minung nih harnak kan in tikah, zawtfah kan tuar tikah, retheih kan ton tikah a kan kal tak bal lo, a kan umpi ko tihi kan Baibal nih a kan cawnpiakmi a si. Kan biakmi Pathian cu kan thilrit aa hrawm vemi Pathian a si. Minung nih harnak kan in tikah Pathian khoika ah dah a um? Kanmah sinah a um ko. Kan thil rit aa hrawm i, ruahchannak a kan pek. Lawmhnak kan ton caah ah siseh, harnak kan ton caan ah siseh, zei bantuk kan ton caan paoh ah Pathian nih a kan umpi ko tihi thei peng hna usih.
Thla kan cam lai: Dawtu Pathian, nangmah an hngalmi le ruahchannak a ngeimi na kan siter caah kan i lawm. Kan sual kan palhnak kan ngaithiam ko. Tukforhnak chungah kan tluk sual nakhnga lo, nangmah nih tthawnnak kan pe. Nihin kan theihmi thawngttha zong hi pumpak cio kan caah thluachuahnak kan pekpiak ko. Khuami chungin a dam lomi hna caah thla kan cam. Nangmah nih a rauh hlan ah damnak hmuhter than ko hna. A hlei khun in, kan pa Sangpui pa caah thla kan cam. Kan umnak cio le kan tuahmi cio ah na thluachuahnak he kan umpi ko. Jesuh Khrih min in thla kan cam. Amen.
Nihin ni tiang nunnak a kan petu, amah thangtthatnak caan a kan petu kan Pathian a min kan thangtthat. Kan umnak hmun cio ah amah Pathian he i pehtlaihnak tuah daithlang hna hlah usih. Pathian he kan i pehthlaih deuhdeuh tikah thinlung a nuam i hna a ngam.
Thawngttha i hrawmnak lei ah kal colh ko hna usih.
Kan Sinah A Ummi Pathian
Atu ka sianginn kainak ah ka cawn cuahmahmi pakhat cu “Pathian le Intuarnak” (God and Suffering) a si. Minung intuarnak le Pathian kong hi biatak tein kan ceih. Hi vawleicung ah, zei ruangah dah harnak, thihnak le lohnak a um? Minung nih harnak, lungretheihnak, zawtfahnak, le thihlohnak kan ton tikah Pathian hi khoika ah dah a um? Zei ruang setset ah dah ti cu minung caah theih le hngalh a harmi an si. Minung nih kan ruah khawhmi le tuaktan khawhmi pinlei thil an si. Pathian lawng nih a theih! Minung nih harnak le nganfahnak kan ton tikah Pathian nih a kan umpi maw, Pathian hi tah zei tin dah a rak um ve tihi Biakam Hlun cauk nih a kan cawnpiakmi tampi lakah, pathum in ka hun langhter lai:
1. Pathian hi a mi hna nih an philh i zumhtlak loin an nun tikah a ing tuar ve (God suffers when people reject Him). Minung nih pakhat le pakhat cungah fahnak an in pek tikah Pathian nih a tuar ve ti kha kan Baibal nih fiang tein a langhter. Pathian nih “Sihmanhsehlaw annih nih an ka doh i ka ngaih an ka chiatter” a ti (Isaiah 63:10). A dawtmi minung hna nih, a nawl an ngaih lo tikah, an doh tikah a lung a fak. Jeremiah 2:31-32 ahcun “Israel mi cungah hin tlun inn donh hmang maw ka si? Ram car le ti um lonak hmun bantuk maw ka si? A si kun ahcun zei cah dah ka mi hna nih, ‘Kan i tthen cang, na sinah kan ra lai lo,’ an ti? Ngaknu nih a hlawn kha a philh khawh lai maw? Mo nih a thuam kha a philh khawh lai maw? Sihmanhselaw ka mi hna nih cun atu le atu an ka philh ko” tiah Pathian nih a ti. A dawtmi a fale nih kan theih lo tikah, kan pehtlaih lo tikah a ngaih a chia, a ing tuar ve. Pathian a ngan kan fah ter.
2. Pathian hi a mi hna an intuar tikah a ing tuar ve (God suffers when His people are suffering). Phundang in kan chim ahcun, a mi hna an ngan a fah tikah cucu aa hrawm vemi Pathian a si. Tahchunhnak ah, Exodus 3:7 ahcun Pathian nih “Zei tluk in dah ka mihna nih Izipt ram ah temh innak an huah ti kha fiangte in ka hmuh cang; a hremtu hna nih an cung i rian fak an khinh hna ruang i bawmhnak hal in an ainak kha ka theih. An nganfahnak cu ka hngalh dih cikcek” a ti. Salm catialtu nih harhnak kan ton tikah Pathian nih a kan umpi hrim ko ti kha hmun tampi ah a chim: “BAWIPA ka sinah a um cu ka hngalh zungzal, amah cu keimah he naihte ah a umi zeihmanh nih an ka hnin kho lo” (Salm 16:8). “Cu lam cu a thuk bikmi muihnak chungin kal hmanhselaw, BAWIPA, zeihmanh ka ttih lai lo, zeicahtiah nangmah nih na ka umpi ko” (Salm 23:4). “Lung a dongmi kha BAWIPA nih a umpi hna i ruahchannak a ngei lomi kha a khamh hna” (Salm 34:18). “Ka pum le ka ruahnak cu zorchuk hna hmanhselaw Pathian kha ka thazaang a si; amah lawnglawng kha ka herhmi cu a si ko” (Salm 73:26). Bawipa nih “An ka auh tikah ka leh hna lai i harnak an in tikah ka umpi na lai” a ti (Salm 91:15). “Zeicahtiah sifak mi a chanhtu hna cu amah a si i thah awk in an bia a ceihtu hna kut chungin a chuahtu hna cu amah a si” (Salm 109:31). A tawinak in chim ahcun, harnak a tongmi hna sinah Pathian a um. Harnak kan ton tikah Pathian nih a kan kal tak lo, a kan umpi ko tihi Salm catialtu nih a kan chimhmi a si.
3. Pathian nih minung hna harnak aa hrawmnak lawng si loin minung hna caah harnak a ing (God suffers for His people). “Pathian nih aa thawh i, ‘Can saupi daite in ka um i ka mi kha ka let hna lo. Sihmanhselaw atu cu cawlcangh a cu cang; nau ngan a fakmi nu bantuk in ka ai’” (Isa 42:14). “Annih khamhtu cu vancungmi a si lo, BAWIPA hrimhrim kha ka si. Ka dawt hna i an zawn ka ruah hna caah ka khamh hna” (Isa 63:9). Isa 53 kan rel ahcun BAWIPA sal nih minung kan tuar hnga dingmi kha a kan tuarpiak nak kan hmuh. Cucu Biakam Thar ahcun Jesuh nih minung kan caah nganfahnak a innak ah a lang. Theology lei ah a thiam ngaingami German pa Jurgen Moltmann nih cun, “Vailam tahmi Jesuh Khrih cu Pathian muisam keng a si tiah kan ti tikah, a sullam cu amah hrimhrim kha Pathian a si i, Pathian cu mah bantuk in a tuar ing ti kha chim duhmi a si. Minung hna kan caah nganfahnak a ingmi Pathian si,” a ti. A rauh hlan ah Bawipa Thih Ni (Good Friday) le Bawipa Thawhtthan Ni (Easter Sunday) kan phan than cang lai. Cu nih an langhter mi cu: minung kan caah Jesuh Khrih nih harnak le nganfahnak kha aa thim. Thihnak nih a tei lo i, a tho tthan. Zumtu paoh cu hi vawlei kan nunnak ah harnak le nganfahnak kan ing tawn ko. Sihmanhselaw, Pathian nih a kan umpi, cu pinah ruahchannak a ngeimi kan si tihi a si.
Ka dawtmi ka u le ka nau hna, kan biakmi Pathian hi minung nih harnak kan in tikah, zawtfah kan tuar tikah, retheih kan ton tikah a kan kal tak bal lo, a kan umpi ko tihi kan Baibal nih a kan cawnpiakmi a si. Kan biakmi Pathian cu kan thilrit aa hrawm vemi Pathian a si. Minung nih harnak kan in tikah Pathian khoika ah dah a um? Kanmah sinah a um ko. Kan thil rit aa hrawm i, ruahchannak a kan pek. Lawmhnak kan ton caah ah siseh, harnak kan ton caan ah siseh, zei bantuk kan ton caan paoh ah Pathian nih a kan umpi ko tihi thei peng hna usih.
Thla kan cam lai: Dawtu Pathian, nangmah an hngalmi le ruahchannak a ngeimi na kan siter caah kan i lawm. Kan sual kan palhnak kan ngaithiam ko. Tukforhnak chungah kan tluk sual nakhnga lo, nangmah nih tthawnnak kan pe. Nihin kan theihmi thawngttha zong hi pumpak cio kan caah thluachuahnak kan pekpiak ko. Khuami chungin a dam lomi hna caah thla kan cam. Nangmah nih a rauh hlan ah damnak hmuhter than ko hna. A hlei khun in, kan pa Sangpui pa caah thla kan cam. Kan umnak cio le kan tuahmi cio ah na thluachuahnak he kan umpi ko. Jesuh Khrih min in thla kan cam. Amen.
No comments:
Post a Comment