Sunday, February 22, 2009

Teimak Nun le Teinak

October 14, 2007

Nan dam cio hna maw? Pathian nih lam a kan hruai i, thawngtha bia i hrawm than kho dingin caan kan hmuhmi hi a sung tuk hringhran. Pathian sinah lawmhnak chim daithlang hna hlah usih. Internet hmangin thawng kan i thanh khawh lawng hmanh si loin, Pathian kan biak ti khawhmi hi Pathian dawtnak a si. Tuzarh cu Kawlram lei in kan pa Rev. Dr. Sang Awr nih phung a kan chimh lai. A rian tampi lakah caan a kan pek khawh caah a cungah kan i lawm. Amah nih caan a hmannak a si cang lai:

TEIMAK NUN LE TEINAK

“Cucaah ka u le ka nau hna, fekte in dir u law zeihmanh nih in thial kho hna hlah seh. Bawipa rian teimak te in nan tuannak ah cun i manh lo ngai in um zungzal ko u, Bawipa rian nan tuanmi cu a lak a si bal lo ti kha nan hngalh” (1 Kor 15:58).

“Jesuh nih cun annih cu a thawh hna i, ‘Ka Pa cu rian a tuan zungzal i cucaah kei zong nih ka tuan ve awk a si,’ tiah a ti.” (Johan 5:17).

Kan Laiholh ah “Teimak Nun” kan timi chungah hmual innak, i hneeknak, zuamnak, tannak, biatak chuahnak, lungthin tak in tuannak, i hmaithlaknak, lungsaunak, ngaihthiam khawhnak, i thihchihnak, ruahchannak, lungdongh lonak, teinak tehna an i tel dih. Hi nunning hi Pathian riantuannak ah siseh, sipuazi kawlnak ah siseh, sianginn kai fim cawnnak ah siseh, lo thlawh cinthlaknak ah siseh, ram ca riantuannak ah siseh, zei thil kan tuahnak paoh ah bia a pi hringhran. Zeicahtiah teinak phaknak a si.

Nihin Laimi kan dirhmun in kan zoh tikah teimaknak a tlawm deuh chin lengmang. Kan pipu hna nih rian an tuan tikah hrokhrolnak aa tel lo. An hmaika ah tuan awk a simi rian kha lungthin takin an rak tuan. Ca cawnnak lei in fimthiamnak an rak ngei lo nain an lungput a ding i an thazang nih a zawh tawk teimak chuah in rian an rak tuan tawn. Duhsah tein kan pupa dirhmun kha kan chuahtak ziahmah. Retheih thabat kan ngaihlah kan zuam ti lo i a fawilannak le lamphawk in a miak hmuhnak, zuamnak um loin hlawhtlinnak, ca zuam loin firchom in ca awn duhnak, thabatnak um loin tlamtlinnak kan duh chin lengmang. Kan ram dirhmun ah pawcawmnak rian tha tuan awk kan hmuh khawh lo caah teimak thinlung kan ngeih khawh lonak zong a si kho. Asinain kan tuah khawh ding kan tuan lomi tampi a um.

1. Pawl Cawnpiaknak: Pawl nih “Teimak Nun” he pehtlai in Korin Khrihfabu sinah ca a kuat hna. Zeicadah Teimak Nun kong a chimh hna? Korin Khrihfabu hi Pawl nih a rak dirhmi a si. A hramthawk ah cun buainak a um tuk lo nain tlawmpal a rauh tikah Khrihfabu chungah buaibainak a phunphun a chuak. Cu buainak cheukhat hna cu:
  1. Dawtnak a Tlawm: Korin Khrihfabu chungah holh theih lo tiang a hmang khomi an um nain pakhat le pakhat an i daw lo. Midang zawnruahnak a um lo. Mah le mah kha sang ngai in an i ruat. Holh theih lo zeitluk hmanh in thiam ulaw dawtnak nan ngeih lo ahcun pokpalawng a si a ti hna. Dawtnak a biapitnak kong kha a chimh hna. Bawipa zanriah an ei tikah mirum deuh nih sifak kha an ei kanh dih hna i sifak pawl cu an ting tawn lo. Thlachiat ruahnak a um lo. Hi tluk in thlarau in ka khat tiah holhtheih lo tiang an hmang nain dawtnak an ngeih lo caah zawnruahnak, thlachiat ruahnak le dawtnak kong a cawnpiak hna.
  2. Lungkhah Lonak: Khrihfabu chungah lungkhah lonak, pumpak entainak, hruaitu i kalhnak a um. Pawl phu, Apolo phun, Piter phu ti bantuk tiang an phan. Cucaah remnak, pumkhat sinak kong le Bawipa rian ah lungkhat tein riantuan ti a herhnak kong kha a chimh hna.
  3. Teimak Chuahnak: Zumhnak kong ah lungfehnak a um tuk lo. An thinlung a hmun lo. Jesuh Khrih an zumhnak a fek lo i, i thial lengmang an duh. Pawl cawnpiaknak ah khan an hmun kho lo. Ziaza le nunning zong a niam chin lengmang. Pawl nih an caah a re a theihnak le a teminnak zong a ruah awk an thei kho lo. Bawipa rian ah teimak tein riantuannak a tlawm. Cucaah fek tein dir ulaw zeihmanh nih in thial kho hna hlah seh. Bawipa rian ah teimak tein tuan ko u, nan tuanmi cu a lak a si lai lo a ti hna.
2. Pawl Nunnak: Pawl cu cathiam mifim a si caah Judah upa hruaitu pakhat a si. Mi raltha a si. Khrihfa cawnpiaknak kha Judah mi an zumhnak a hrawktu a si tiah an hmuh caah hrawh an duh. Cucaah Pawl cu Khrihfa hremtu ah tuanvo an pek. Asinain Damaskas hauka ah Khrih thlarau he an i tong i Jesuh Khrih cu Pathian fapa khamhtu Messiah a si kha fiangte in a theih caah Khrihfa hremtu si ti loin Khrih lamkaltu le cawnpiaktu a hung si. A nunning cheukhat kan hun langhter lai
  1. Inkhawhnak a ngei: Khrih thawngtha a chim ruangah thong ah an thlak. Fung in voi 39 tiang an tuk. Lung in an cheh, tilawng rawhnak voi thum a tong. Tilian nih a tlun hnawh, mifir tihnung a ton hna, a hawikom nih an hlawt, tihal le rawltam in a um, zan it loin a um caan voi tampi a um (1 Kor. 11:22-29). Hi tluk thilrit le tihnung nih a nenh tikah a nunnak tiang a liam dengmang nain a lung a dong lo. Bawipa rian ah hmual a ing i tuar khawhnak a ngei. Amah fimnak le thawnnak thawng in a si lo. Thawnnak a ka petu Khrih thawngin zeibantuk harnak hmanh ka in khawh ko hna a ti (Fil. 4:13). Pawl in khawhnak hi khuaruahhar a si. Bawipa caah a temtuarnak le a innak cu ka in chim khawh lo tiangin a ngan.
  2. A Teimaknak: Hi tlukin thih dengmang in harnak a tuar nain Bawipa rian ah a lung a dong bal lo. Kawltung leiah lung dong lo tein a tli. Rommi sin a phak tikah Rommi bantukin um zia a thiam. Krikmi sin a phak tikah Krik mi bantukin um zia a thiam. Judahmi sin a phak tikah Judahmi duh hoih in a um thiam. Khrih sunparnak caah a herhning in ka um i ka tuan a ti. Zumhnak thazaang a dermi hna zeitital in Khrih sinah ka phakpi kho hna hnga maw ti in an sining chungah lut in ka um a ti (I Kor. 9:20-22). Kawltung leiah felte le ding tein ka kal. A pingpang ka thong bal lo.Tinhmi kawltung ka phak tiang teimak tein ka tuan a ti. Bawi Khrih rian a tuannak ah teimak tein a tuan ruangah teinak dirhmun a phan. A rian kha tling khitkhet tein a tuan. Teimak nun kha a dongh tiangin a zulh i a riantuannak Bawipa nih thlua a chuah caah a thih hnuah Rom pennak ram pumpi tiang Khrihfa an can dihnak hi amah riantuannak thawngin a si.
  3. Manh Ni A Ngei Lo: A riantuannak ah manh ni a ngei bal lo. Thawngtha a chim pah in a pawcawmnak ah rian a tuan chih. Ahohmanh nih lahkhah an pe lo. Puan deu a tuah pah, thawngtha a chim pah. Dinh caan a ngei lo. Harnak, retheihnak chimpit dirhmun a phak tik zongah lung dong loin a tuan peng. Hi bantukin, manh loin teimak nun a ngeih caah a dongnak ah cun teitu dirhmun a phan. Cucaah teimak nun hi teinak a si.
3. Jesuh Dirhmun: Kan Bawipa Jesuh dirhmun kan zoh tikah teimak nun a ngei. Vailamcung thihnak tiangin a tuan. Ka pa cu chunzan in rian a tuan caah kei zong nih ka tuan ve awk a si a ti (Johan 5:17). Zei bantuk rian hmanh pumpeknak nun he tuan lo ahcun hlawhtlinnak, teinak a um kho lo. Jesuh nunning le teimak nun kha mithiang Pawl nih aa cawn ve i Jesuh a thih bantukin thihnak tiang a tuar ve. Zumhnak ruangah raltha tein thihnak tiang a in ve tikah a riantuannak kha nihin tiang a hmun. Jesuh dirhmun ah thathutnak a um lo. Sawtphetnak, lamphawk in kalnak a um lo. Midang caah a nunnak pek in a kan khamh. Hlan lio lamkaltu hna le zumtu hmasa hna an dirhmun kan zoh tikah teimak nun nih teinak tiang a phakpi hna ti kha fiangte in kan hmuh.

4. Laimi nih kan ruah awk: Nihin Laimi kan dirhmun kan zoh tikah biaknak ah siseh vawlei fimnak le pawcawmnak rian kan tuannak hmun ah siseh teimaknak a tlawm chin lengmang. Tuan set loin a miak hmuh kan duh. Ca zuam lo in awn kan duh. Fir chom in mark thatha hmuh kan duh. A ruang tampi a um ko lai. Asinain kan sining chungah kan ti khawh tawk riantuan awk tampi a um. Siangngakchia a simi hna nih fakpi in ca i zuam le in ca zoh a herh. Laimi lakah Master le Ph.D. degree hmumi tampi kan herh. Cozah riantuannak ah minung tampi kan luh a herh. Kan miphun thanchonak caah fakpi in kan tuan a herh. Rian kan tuan tikah fel le ding le teimaknak lungthin he kan tuan awk a si. Sipuazi kan tuah tik zongah teimak tein kan tuan awk a si. Nihin kan dirhmun ah sifak bik le mi tlawmte kan si caah midang nak hmanh in fak deuh in kan tuan awk a si. Sifah raldohnak a phunphun kan tuah a herh. Hihi nihin kan liang cungah aa khingmi rian ngan a si. Zuamnak le teimaknak hi kan nunnak lamhruaitu ah kan hman khawh a herh ko.

Tlangkawmnak: Hlawhtlinnak le teinak hi amah tein a ra bal lo. Rian fakpi tuannak thawngin a si zungzal. Jesuh chimmi chungah mirum pa nih thong 5, thong 2. thong 1 tiin a pek cio hna i chaw a lehter hna. Thong nga a pekmipa nih thong hra a hmuh. Thong hnih a pekmi pa nih thong li a hmuh ve. Asinain thongkhat a pekmi pa nih a karhter lo. A miakmi 5000 pa le 2000 pa cu a thangthat hna i a karhter lomi 1000 pa cu a ngeih cia hmanh an chuh dih i a leng hacang rialnak hmun ah hlonh u a ti hna. Tuan lo cu Jesuh Khrih nih a duh lo. Jesuh nunnak ah thathutnak hmun a um lo. Riantuan loin hruaitu tha an chuak kho lo. Mi thathu nih miphun le Khrihfabu an ser kho lo. Khrihfabu zong an thanchopi kho lo. Biatak thinglung a dih umnak in tuan a herh. I zuam a herh. Tei man thluk a herh. Hihi Khrihfa kan nunning ding a si. Teimak nun cu teinak a si.

Sangpui pa

“Teimak Nun” ngeih cio dingin thawngtha bia in thazaang a kan petu kan pa Rev. Dr. Sang Awr cungah kan i lawm.

Kan zapi thlacam hna usih: Bawipa Pathian, thawngtha bia kan theih bantuk in tei man a thlumi, a ding a felmi kan si khawh nakhnga, bawmhnak kan in hal. Kan nunnak ah kan tuah awk a si nain, kan tuah khawh lomi le kan tuah lomi, kan tuah lo awk a si nain, kan tuah mi cungah kan ngai thiam. Hmailei ah nangmah duhning in kan nun chin khawh nakhnga lam kan hruai law, fim kan chim ko. Atu lio ah khuami nih kan tuan cuahmah mi Saisichuak lam zong tlamtling tein cawh a si khawh nakhnga, na sinah thla kan cam. Nihin ni tiang ruahnak le thazaang in siseh, chawva in siseh, a tangmi na fale an zapi thluachuahnak pe chin ko hna. A tang rihmi zong ah thazaang a chuah kho tu kan si nakhnga, thazaang kan pe rih ko. Thau biakinn caah seh thilri cawknak a hlutu an zapi in thluachuah pe chin ko hna. Cun, khua ah lai a hlummi hna Khrismas tuahpiak dingin aa timmi Pu Sang Hnin te unau pathum le an chungle cungah kan i lawm. Nangmah an in dawtnak le khuami an dawtnak hna hi hun theihpiak hna law, na thluachuahnak he umpi chin ko hna. A dam lomi caah thla kan cam. Damnak zaangfah ko hna. Retheihmi hna an thilrit kan chawn piak ko hna. Cun, na fale hna kan tuahmi kip cio ah khua awng kan pem ter ko. Nangmah zumhnak ah a fekmi le bochan awk thlakmi, midang caah tette tha kan si ter khawh nakhnga lam kan hruai ko. Na kan dawt tuk caah kan i lawm. Jesuh min in thla kan cam. Amen.

No comments:

Post a Comment